ካብ ኣትራኖስ ቤተ ክርስቲያን - From the pulpit of the Church

አሠርገዎሙ ለሐዋርያት በሰማያት። አሠርገዎሙ፡ ወንጌለ መንግሥት አወፈዮሙ። አሠርገዎሙ፡ ሰንበተ ክርስቲያን ለዕረፍት ሠርዐ ሎሙ። አሠርገዎሙ፡ ከመ ወርቅ በእሳት ፈተኖሙ። አሠርገዎሙ፡ ወከመ ጽንሐሐ መሥዋዕት ተወክፎሙ። አሠርገዎሙ፡፡ ለሐዋርያት በሰማያት። ትርጉሙ “ኣብ ሰማይ ንሃዋርያት ሸለሞም። ሸለሞም፡ ሕድሪ ወንጌል መንግስተ ሰማያት አረከቦም። ሸለሞም፡መዓልቲ ሰንበት ንዕረፍቲ ክርስቲያናት ሰራዓሎም። ሸለሞም፡ ከም ወርቂ ብሓዊ ፈተኖም። ሸለሞም፡ ከም ጽንሓ ዕጣናን መስዋዕቲ ተቀበሎም። ኣብ ሰማይ ንሃዋርያት ሸለሞም” ኢሎም ኣቦታት ሊቃውንቲ ቤተ ክርስትያን መዝሙር ክዝምሩ ዝሓድሩ እዚ ዕለት ስለምንታይ እዩ፧

እዚ ዕለት እዚ፡ ብቕድስቲ ቤተ ክርስቲያንና ፡ “በዓለ-ሓዋርያት” ተባሂሉ እዩ ዚጽዋዕ ።ካብ በዓል መንፈስ ቅዱስ ክሳዕ እዚ ዕለት እዚ ድማ ኣብቲ ቤተ ክርስቲያንና “ጾመ ሃዋርያት” ኢላ ዝሰመየቶ ጾም ኢና ተጸሚድና ጸኒሕና ። ነዚ ዕለት እዚ ተሰሪዑልና ዘሎ ናይ ወንጌል ንባብ ድማ፡ ጐይታናን መድሓኒናን ኢየሱስ ክርስቶስ ብኸመይን ንኽንደይን ንመንን ንሃዋርያነት ከምዝሓረየ ዚገልጸልና እዩ።

መጽሓፍ ቅዱስና ኻብቶም ብዙሓት ደቀ መዛሙርቱ ነዞም ዓሰርተው ክልተ ሰባት ንሃዋርያት ንምሕራይ ዝተጠቕመሉ ረቛሒታት እንታይ ምንባሩ ኣይገልጸልናን እዩ። እንተዀነ ነዞም ከም ብልሓተኛታት ሃነጽቲ ዀይኖም መሰረት ቤተ ክርስቲያን ኣብ መላእ ዓለም ኪስርቱ ዝተሓርዩ ሃዋርያት ብኣዝዩ ልዑልን ክቡርን ረቛሒታት ከምዝሓረዮም ዜጠራጥር ኣይኰነን ።ምኽንያቱ፡ ንምድራዊ ዕዮ ጥራይ ዘይኰነ፡ ንፍሉይ ሰማያዊ ኽብሪ እዩ ዝመረጾም ።ኣብ ሓደ እዋን ሃዋርያ ጴጥሮስ ፡ “ንሕና ዅሉ ሐዲግና ሰዐብናካ። እንታይ ኰን ክንረክብ ኢና፧” ኢሉ ምስ ሓተቶ፡ ጐይታና ድማ፡ “. . .ንስኻትኩም ዝሰዐብኩምኒ፡ ብሓድሽ ልደት በታ ወዲ ሰብ ኣብ ዝፋን ክብሩ ዚቕመጠላ ጊዜ፡ ንስኻትኩም ንዓሰርተው ክልተ ነገድ እስራኤል ከም እትፈርዱ፡ ብሓቂ እብለኩም አሎኹ።” ብምባል ሰማያዊ መጻኢኦም እንታይ ከምዚመስል ኣፍለጦም (ማቴ 19፡27,28)። እዚ ጐይታ ዝሃቦ ተስፋ ልክዕ ከምኡ ምዃኑ፡ ኣብቲ ሃዋርያ ዮሃንስ ዝረኣዮ ራእይ፡ “ዝፋናት ድማ ርኤኹ፡ ኣባታቶም ከኣ ተቐመጡ፡ ፍርዲውን (ኪፈርዱ’ውን) ተዋህቦም። . . . ናይ ኣምላኽን ናይ ክርስቶስን ካህናት ኪዀኑ፡ ምስኡውን ሽሕ ዓመት ኪነግሱ እዮም እምበር፡ እቲ ኻልኣይ ሞት ኣብዚኣቶም ስልጣን የብሉን።” ብምባል ኣረጋጊጹ ኣሎ (ራእ 20፡4,6)። ኣስዒቡ’ውን  ፡ “ቀጽሪ እታ ኸተማ (ሰማያዊት ኢየሩሳሌም) ኸኣ ዓሰርተው ክልተ መሰረት አለዎ፡ ኣብኡ ድማ ዓሰርተው ክልተ ስም ናይቶም ዓሰርተው ክልተ ሃዋርያት እቲ ገንሸል አሎ።” ኢሉ ንሃዋርያነቶም ዝተዋህቦ ኽብሪ ገለጸልና (ራእ 21፡14)። እቲ ኣብቲ ጐይታናን መድሓኒናን ኢየሱስ ክርስቶስ ባዕሉ እምኒ መኣዝኑ ዝዀነ መሰረት ነብያትን ሃዋርያትን ተነዲቑን ተሰሪቱን ወዲ ዓዶም ንቕዱሳንን፡ ኣባል ስድራ ቤት ኣምላኽን ኪኸውን ዝበቕዐ ሰብ፡ እምበኣር ናብዛ ብስም ሃዋርያት ዝተሰምየ-ዓሰርተው ክልተ ዝመሰረቱ ቐጽሪ ዘለዋ ከተማ ኺኣትው’ዩ ። ኣብዛ ምድሪ ብህይወት ከሎ ኣብ መሰረት ነብያትን ሃዋርያትን ዘይጸንዐ ሰብ ግና ፡ብደጌታት ናይዚ ቐጽሪ ሓሊፉ ናብታ ቕድስቲ ኸተማ ኺኣትው ኣይበቅዕን እዩ ። ስለዚ ሕርየትን ኣገልግሎትን ናይዞም ቅዱሳን ሃዋርያት ፡ኣብቲ ምድራውን ሰማያውን መጻኢ ናይ ነፍሲ ወከፍ ክርስቲያን ዓብይ ግደ ኸም ዘለዎ፡ ካብዚ ዝተጠቕሰ ክፍልታት መጽሓፍ ቅዱስ ክንርዳእ ንኽእል ኢና።

ጐይታና ቅድም ነቶም ዓሰርተው ክልተ ሃዋርያቱ ፡ብድሕሪኡ ድማ ነቶም ሰብዓን ክልተን ኣርድእቱ ኺልእኮም ከሎ፡ “ንኣኻትኩም ዚሰምዕ ንኣይ ይሰምዕ፡ ንኣኻትኩም ዚንዕቕ ድማ ንኣይ ይንዕቕ፡ እቲ ንኣይ ዚንዕቕ ከኣ ነቲ ዝለኣኸኒ እዩ ዚንዕቆ ።” ብምባል ናቱ ውክልና ኸም ዝሃቦም ተጻሒፉልና ኣሎ (ሉቃ 10፡16 ማቴ 10፡40)። ስለዚ ንእኡ ወኪሎም ቃሉ ናብቲ ህዝቢ የመሓላልፉ ካብቲ ህዝቢ ዚቕበልዎ ኣኽብሮት ይኹን መከራ ድማ ንእኡ የመሓላልፉ ነበሩ። ስለዚ ድማ ሃዋርያ ጳውሎስ፡ “

እዚ ዅሉውን ካብቲ ባዕሉ ብክርስቶስ እተዓርቀና፡ ኣገልግሎት ዕርቂውን ዝሃበና ኣምላኽ እዩ።ማለት፥ ኣምላኽ ንዓለም ምስ ርእሱ ኺዓርቃ ኸሎ፡ ኣብ ክርስቶስ ነበረ እሞ፡ በደሎም ኣይሐዘሎምን፡ ኣባና ኸኣ ቃል ዕርቂ ኣንበረ። ስለዚ ንሕና ኣብ ክንዲ ክርስቶስ ልኡኻት ኢና እሞ ኣምላኽ ብኣና ገይሩ ይምዕድ ኣሎ። ንሕና ብእኡ ጽድቂ ኣምላኽ ምእንቲ ኽንከውን፡ ነቲ ሓጢኣት ዘይፈለጠ ኣብ ክንዳና ሓጢኣት ገበሮ። “ምስ ኣምላኽ ተዓረቑ፡” እናበልና ኣብ ክንዲ ክርስቶስ ኴንና ንልምነኩም ኣሎና።” ብምባል ጸሓፈልና (2ቈረ 5፡18-21)።ኣብቲ ኻልኣይ ትርጉም መጽሓፍ ቅዱስ ትግርኛ፡ “ንሕና ናይ ክርስቶስ ኣምባሳደራት ኢና” ብዚብል ጽቡቕ ኣበሃህላ ኣቐሚጥዎ ኣሎ። ስለዚ ሃዋርያነት ማለት ኣገልግሎት ዕርቂ ማለት እዩ። እቲ ንኣገልግሎት ዚጥቀሙሉ ቓል ክርስቶስ ድማ “ቃል ዕርቂ ይበሃል። ስለዚ እቲ ኣብ መሰረት ነብያትን ሃዋርያትን እተሰረተን እተነድቀን ኣገልጋልን ምእመንን ነዚ ቓል ዕርቂ ሒዙ ርእሱ ምስ ኣምላኽ ኪዓርቕን፡ ብምኽንያት ሓጢኣት ምስ ኣምላኽ ንዝተባእሱን ንዝተፈላለዩን ኵሎም ድማ ነዚ ቓል- ዕርቂ ተጠቒሙ ምስ ኣምላኽ ኪዓርቆም ይግባእ።ነዚ ናይ ኣምላኽን ናይ ሃዋርያቱን ቃል ዕርቂ ዘይዓጠቐን ዘይጥቀመሉን ኣገልጋሊ ቤተ ክርስቲያን ግና “ኣገልግሎት ዕርቂ እፍጽም ኣለኹ፡ኣብ መሰረት ነብያትን ሃዋርያትን ’ የዘለኹ” ኪብል ኣይክእልን እዩ።

ሃዋርያት ግና ኣብ ምስባኽ እቲ ቓል ዕርቂ ጥራይ ኣይኰኑን ንክርስቶስ ወኪሎም ዘገልግሉ።ንሳቶም ኪሰብኩ ኸለው ዝዀነት ቤተ ክርስቲያን ኣብ ዘይተመስረተትሉ፡ጣኦታት ኣብ ዜምልኹ ኣህዛብ ኣብ ዝነበሩሉ ሃገር’ዮም ዚሰብኩ ዝነበሩ።ስለዚ ኣዝዩ በዳሂ ዅነታት የጋጥሞም ከምዝነበረ ርዱእ እዩ። ካብ ከተማ ናብ ከተማ፡ ካብ ሃገር ናብ ሃገር እናተጓዕዙ የገልግሉ ነበሩ።ብእግሮም እናተጓዕዙ፡ ብመራኽብ ተጓዒዞም ባሕርታት እናሰንጠቑ ሽፋቱን ጉርጉር ኣራዊት ብዘለውዎ ጫኻታትን እናተጓዕዙ ወንጌል ይሰብኩ ነበሩ። ስለዚ ጥሜትን ጽማትን ዕርቃንን የሸግሮም ነበረ።ካብ መበቈል ዓዶም ተዘናቢሎም ናብ ጓና ህዝብን ሃገርን ይኸዱ ስለ ዝነበሩ፡ ርእሶም ዜጸግዑሉ ማሕደር’ውን ኣይነበሮምን። ነቲ ኺነብርዎን ኪሓልፍዎን ዝተሓርዩሉ ዅነታቶም ሃዋርያ ጳውሎስ፡ “ኣምላኽ ንኣና ሃዋርያት፡ ድሕሪ ዂላቶም (ሰባት) ኴንና፡(ተሰሪዕና) ከምቶም ሞት እተፈርዶም ከም ዝገበረና፡ ይመስለኒ። ስለዚ ንዓለምን ንመላእኽትን ንሰብን ትርኢት መስሓቒ ዄንና ኣሎና።  . . . ክሳዕ ሕጂ ንጠምን ንጸምእን ንዓርቕን ንጽፋዕን ኣሎና፡ ማሕደር የብልናን፡ ብገዛእ ኣእዳውና እናዓየና ድማ ንጽዕር ኣሎና። እናጸረፉና ንምርቕ፡ እናሰጐጉና ንዕገስ፡ እናተሐሜና ንምዕድ ኣሎና። ክሳዕ ሕጂ ኸም ጐሓፍ ዓለምን ከም ናይ ኲላቶም ጐዱፍን ኴንና ኣሎና።” ብምባል ገሊጽዎ ኣሎ (1ቈረ 4፡9,11-13)።ኣስዒቡ’ውን ንልኡኻት ክርስቶስ እንታይ ከምዝረኸቦም፡ “ገሊኣቶም ድማ ብልግጫን ብመግረፍትን፡ ኣብ ልዕሊ እዚውን ብመቝሕን ማእሰርትን ተፈተኑ።ብዳርባ እምኒ ተቐትሉ፡ ተመገዙ፡ ተፈተኑ፡ ተሰይፎም ሞቱ፡ ኣጐዛ ኣባጊዕን ዲኖ ኣጣልን ተኺዲኖም ዞሩ፡ ሰኣኑ፡ ጸበቦም፡ ሓሳረ መከራ ጸገቡ፡ ዓለም ንኣታቶም ዘይትበቅዕ ኰይናስ፡ኣብ በረኻታትን ኣብ ኣኽራንን ኣብ በዓትታትን ኣብ ጐዳጕድ ምድርን ኰለል በሉ።” ብምባል ገለጸ (እብ 11፡36-38)። እዚ ድማ ንሃዋርያነት ክትሕረይ ከሎኻ፡ ንሰማያዊ ኽብሪ ጥራይ ዘይኰነስ ንኸቢድ ጻዕርን መከራውን ከም እትሕረይ ዚገልጸልና እዩ። ጐይታና፡ ብዛዕባ ንሃዋርያ ጳውሎስ ዝጸውዓሉ ዕላማ ኺገልጽ ከሎ፡ “. . . እዚ ሰብኣይ እዚ ኣብ ቅድሚ ኣህዛብን ኣብ ቅድሚ ነገስታትን ኣብ ቅድሚ ደቂ እስራኤልን ስመይ ኪጸውር፡ ንኣይ ሕሩይ ኣቕሓ እዩ እሞ፡ ምእንቲ ስመይ ክንደይ ብዙሕ ሓሳረ መከራ ኺጸግብ ከም ዚግብኦ ኸርእዮ እየ፡ . . .።” ኢሉ ንሃናንያ ተዛረቦ (ግብ 9፡15,16)።

ኣብቲ ወንጌል ማርቆስ ብዛዕባ ሕርየት ሃዋርያት ጽሒፍዎ ዘሎ ዓንቀጽ፡ “ምስኡ ምእንቲ ኪዀኑን፡ ኪሰብኩ ምእንቲ ኺልእኮምን” ከምዝሓረዮም ተገሊጹልና ኣሎ (ማር 3፡14)። ምስኡ ከይኰንካ ወንጌል ምስባኽ ከምዘሎ ይሁዳ ኣስቆሮታዊ ብግብሪ ኣረጋጊጹልና እዩ። እቶም ምእንቲ ስጋዊ ረብሓ ኢሎም ዚሰብኩ፡እቶም እናሰበኹን እናተነበዩን ካልእ ተኣምራታት እናፈጸሙን ምስኡ ግብሪ ዓመጻ ዜዘውትሩ ሰባት’ውን ምስ ክርስቶስ ከይኰንካ፡ወንጌል ክትሰብኽ ከምእትክእል ዘየማትእ መርትዖ ዜቕርቡልና እዮም። እምበኣር ኵሎም ሰበኽቲ ምስ ክርስቶስ ከምዘይኰኑ ፡ኵሎም እቶም ምስኡ ዝዀኑ ግና ካብ ምስባኽ ከምዘይበዅሩ ክንድምድም ንኽእል ኢና ማለት እዩ። ጐይታ ድማ፡ “እቲ ምሳይ ዘይኰነ መቐናቕንተይ እዩ፡ እቲ ምሳይ ኰይኑ ዘይእክብ ድማ ይዘርው” ብምባል ምስኡ ናይዘይምዃን ትርጉምን ውጽኢትን ገሊጹልና ኣሎ።

እምበኣር ምልስ ኢልና ንገዛእ ርእስና ንመርምር ክርስቶስ ርእሲ መኣዝና ዝዀነት፡ኣብ መሰረት ነብያትን ሃዋርያትን ኣብ ዝተሃንጸት ሃዋርያዊት ቤተ ክርስቲያን ኴንና ንክርስቶስ እንስዕብ ክርስትያን ህዝቢ ከም ምዃንና መጠን፡ኣካይዳን ዕላማን ናይ ሃዋርያት ምስቲ ናትና ብምግንዛብ ኣበየናይ ደረጃ ህይወትን ከምዘሎና ንፈትሽ። ሃዋርያት፡ “ኪዱ” ተባሂሎም ምስተነግሩ ትእዛዙ ኣኽቢሮም፡ ናብቲ ወንጌል ዘይብሉ ህዝቢ ኸይዶም በቲ ዝተዋህቦም ቃል ዕርቂ ምስ ኣምላኽ ኣተዓረቕዎ። ንሕና ግና ደወል ደዊልና ጸዊዕናዮ ንዝመጸና ህዝቢ ጥራይ ነገልግል ኣሎና እምበር፡ናብቶም ወንጌል ዘይበጽሖም ህዝብታትን ሃገራትን ኬድና ንሰብኽ ኣየሎናን ።ይትረፍ ኣብ እምነት ንዘየሎ ህዝቢ ናብ ክርስቶስ ክንጽውዕ፡ ነቲ መዛግብትና ዚፈልጦ ግናኸ ናብ ቤተክርስቲያን ዘይመጽእ ህዝብና እኳ ክንእክብ ኣይከኣልናን ።ኣብ ጥምቀትን መርዓን ቀብርን እንተ ዘይኰይኑ፡ ኣብ ዝዀነት ካልእ መዓልቲ ናብ ቤተክርስቲያን ዘይቅልቀል ህዝቢ ሒዝና፡ “ሃዋርያዊት ቤተ ክርስቲያን ኣላትና ንሕና’ውን ሃዋርያዊ ኣገልግሎት ነበርክት ኣሎና” ኽንብል ይከኣልዶ፧ ነቲ ፈትዩ ዝመጸና፡ሓደ ሚእታዊት ናይቲ ምእመንና ዘይመልእ ህዝቢኸ ነቲ ካብ ኣምላኽ ዝተቐበልናዮ “ቃል ህይወት ከምዚግባእ ንምህሮዶ፧ ልክዕ ከም ሃዋርያት ብዛዕባ’ቲ ኣብ ትሕቲ ጕስነት ዘሎ ህዝቢ፡ “ኲሉ ምኽሪ ኣምላኽ ነገርኩኹም እምበር፡ ዘትረፍኩልኩም የብለይን እሞ፡ ካብ ደም ኲልኻትኩም ንጹህ ምዃነይ ሎሚ መዓልቲ እምስክረልኩም ኣሎኹ።” ክንብል ትብዓት ኣሎናዶ (ግብ 20፡26,27)። ከምቲ ጐይታና ንፈሪሳውያን፡ “ውሉድ ኣብርሃም እንተ ትዀኑስ ግብሪ ኣብርሃም ምገበርኩም ኔርኩም።” ዝበሎም፡ “ውሉድ ሃዋርያት እንተ ትዀኑስ ግብሪ ሃዋርያት ምገበርኩም ኔርኩም።” ደኾን ምበለና ይኸውን፧ (ዮሃ 8፡39)። “ነቶም ‘ሃዋርያት ኢና’ ዚብሉ እሞ ዘይኰኑ ተዓዚብካዮምሲ ሓሰውቲ ዀይኖም ከምዝረኸብካዮም እፈልጥ ኣሎኹ” ከም ዝተባህለ፡ እቶም ኣብ መንበር ሃዋርያት ዝተቐመጥና፡ ኣገልግሎት ሃዋርያት’ውን ዝተቐበልና ዅላትና፡ “ዚብሉ እሞ ዘይኰኑ” ምእንቲ ኸይንበሃል፡ተግባር ሃዋርያት ንግበር ዕላማ ሃዋርያት ንፈጽም (ራእ 2፡2)። ኣብ ልዕሊቲ ንሳቶም ከም ብልሓተኛ ሃናጺ ዀይኖም ዝሃነጽዎ መሰረት፡ ንሱ ኸኣ ክርስቶስ፡ ብሓሰርን ሳዕርን ዕንጸይትን ዘይኰነ ብኽቡር ዕንጸይትን ብብሩርን ብወርቅን ተጠንቂቕና ንህነጽ። ጾምናን ጸሎትና ብሰላም ዘፈጸመና እግዚአብሄር ክብርን ምስጋናን ይኹኖ።ኣሜን።

ጸጋ ጐይታና ኢየሱስ ክርስቶስን ፍቕሪ ኣምላኽን ሕብረት መንፈስ ቅዱስን ምስ ኩላትና ይኹን። 

ኦርቶዶክሳዊት ተዋህዶ ቤተ ክርስቲያን ኤርትራ - መንበረ ጵጵስና ሰሜን ኣሜርካ