ስብከተ ወንጌል ካብ ኣትራኖስ ቤተ ክርስቲያን - Sermon from the lectern of the Church

“መዓልቲ ኸላ፡ ግብሪ’ቲ ዝለኣኸኒ ኽገብር ይግብኣኒ’ዩ፡ ሓደ’ኳ ኺዓየላ ዘይከኣሎ ለይቲ ትመጽእ ኣላ፧ ዮሃ 9፡4።

እዚ ናይ’ዚ ዕለት’ዚ ኣርእስትና፡ ብስራታዊ ኣይመስልን’ዩ። ምኽንያቱ ኣብ ለይቲ፡ ዓመጽ፡ ዕብዳን፡ ድቃስ’ዩ ዚዓዝዝ። ኣብ ለይቲ ስግኣት፡ ፍርሃት፡ ፍትወት፡ እትሰርሖ ዘይብልካ ምዃን (idleness) ዚነግሰሉ እዋን’ዩ። ኣብ ለይቲ ስራሕ ዚበዝሓሎም ኣካላት’ውን ኣለዉ። ንሳቶም ከኣ ኣመናዝር፡ ዘመውቲ፡ ሰረቕቲ፡ ከተርቲ፡ ቀተልቲ ነፍሲ፡ ሰኽራማት፡ ሓለውቲ (ዋርድያ፡ ፖሊስ ወዘተ)፡ ወተሃደራት (ኣብ ውግእ፡ ሓለዋ፡ ልምምድ ዝተጸምዱ) ወዘተ ዜጠቓልሉ’ዮም። እዞም ኣብ ላዕሊ ዝዘርዘርናዮም ተግባራት ብብርሃን መዓልቲ ኣይግበሩን’ዮም ማለት ኣይኰነን ብቐትሪ’ውን ኪግበሩ ዚኽእሉን ዚግበሩን’ኳ እንተ ዀኑ ብዝያዳ ዚዝውተሩሉ እዋን ግን ለይቲ’ዩ።

ጐይታና፡ “ለይቲ ትመጽእ ኣላ” ኺብለና ኸሎ እንታይ ማለት’ዩ፧ ነቲ ዕራብ-ጸሓይ እትወልዶ ለይቲ ኼመልክት ከም ዘይኰነ ግን ርዱእ’ዩ። ብመንፈሳዊ ኣገላልጻ፡ “ለይቲ” ንሞት ኬመልክት እንጥቀመሉ ቓላት’ዩ። ጐይታ ብዛዕባ ገዛእ ርእሱ ኣመልኪቱ ኺዛረብ ከሎ፡ ብዛዕባታ ናብኡ ገጻ ትግስግስ ዝነበረት መዓልቲ ሞቱ’ዩ ዘመልከተ። ንሱ፡ ሞት ኣጽኒዑ ኺሕዞ ዘይክእል ራእሲ-ሕይወት’ኳ እንተ ዀነ፡ እቲ ኸም ፍጹም ሰብ መጠን ብኣካለ ስጋ ኣብዛ ምድሪ ዀይኑ ኺገብሮ ዚኽእል ኵሉ ግብሩ፡ ኣብታ ኣብ መስቀል ኰይኑ “ተፈጸመ” ዝበለላ ሰዓት ኣብቂዑ’ዩ1። እቲ ኻልኣይ ናይ ለይቲ መንፈሳዊ ትርጉም ድማ፡ እቲ ብሓጢኣት እንመላለሰሉ፡ ሰይጣን ዚገዝኣሉ ናይ ጸልማትን ጥፍኣትን ጊዜ ዜመልክት’ዩ። ጐይታና፡ ነዚ ሓቂ’ዚ ንምብራህ ከምዚ ዚስዕብ ኢሉና ኣሎ።

“ሕይወት ኣብኡ ነበረት፡ እታ ሕይወት ከኣ ብርሃን ሰብ ነበረት። ብርሃንውን ኣብ ጸልማት የብርህ፡ ጸልማት ግና ኣይሓዞን።” ዮሃ 1፡4,5

“እቲ ፍርዲ እዚ እዩ፡ “ብርሃን ናብ ዓለም መጸ፡ ሰብ ግና፡ ግብሮም ክፉእ እዩ እሞ፡ ካብ ብርሃንሲ ጸልማት ፈተዉ። ክፉእ ዚገብር ዘበለ ብርሃን ይጸልእ እዪ እሞ፡ እቲ ግብሩ ምእንቲ ኸይዝለፍ፡ ናብ ብርሃን ኣይመጽእን። እቲ ሓቂ ዚገብር ግና፡ ብኣምላኽ እተገብረ እዩ እሞ፡ ግብሩ ምእንቲ ኺግለጽ፡ ናብ ብርሃን እዩ ዚመጽእ።” ዮሃ 3፡19-21

“. . .“ኣነ ብርሃን ዓለም እየ። እቲ ዚስዕበኒ ብርሃን ሕይወት ኪረክብ እምበር፡ ብጸልማት ኣይኪኸይድን እዩ፡” ኢሉ ኸም ብሓድሽ ተዛረቦም።” ዮሃ 8፡12

“መዓልትስ ዓሰርተው ክልተ ሰዓት ደይኰነትን፧ እቲ ብመዓልቲ ዚኸይድ፡ ብርሃን እዛ ዓለም እዚኣ ዚርኢ ስለ ዝዀነ፡ ኣይዕንቀፍን። እቲ ብለይቲ ዚኸይድ ግና፡ ብርሃን ስለ ዜብሉ፡ ይዕንቀፍ እዩ፡” ኢሉ መለሰ።” ዮሃ 11፡9,10

“ገና ንቕሩብ መዓልቲ ብርሃን ኣብ ማእከልኩም አሎ፡ ጸልማት ከየርከበኩም፡ ብርሃን ከሎኩም ተመላለሱ። እቲ ብጸልማት ዚመላለስ ናብ ዚኸዶ ኣይፈልጥን እዩ። ደቂ ብርሃን ምእንቲ ኽትኰኑስ፡ ብርሃን ከሎኩም፡ ብብርሃን እመኑ፡” በሎም። ኢየሱስ እዚ ተዛሪቡ ኻባታቶም ከይዱ ተሓብአ። . . . ‘እቲ ብኣይ ዚኣምን ዘበለ ኣብ ጸልማት ምእንቲ ኸይነብር፡ ኣነ ብርሃን ኰይነ ናብ ዓለም መጺአ አሎኹ።’” ዮሃ 12፡35,36,46

በዚ ናይ ጐይታ ኣገላልጻ መሰረት እቲ ብክርስቶስ ዚኣምንን ንእኡ ዚስዕቦን ኣብ ብርሃን ኣብ መዓልቲ ዚነብር ሰብ’ዩ። እቲ ዘይስዕቦን ዘይኣምኖን ግና፡ ኣብ ጸልማት፡ ኣብ ለይቲ፡ ዚነብር ሰብ’ዩ። ነብያት፡ ክርስቶስ ነቲ ኣብ ጸልማት ለይቲ ዘሎ ሕዝቢ ብርሃን ኰይኑ ኸም ዚመጽእ ነጊሮም’ዮም2። ብግብሪ ድማ ባዕሉ ክርስቶስ ፈጺምዎ’ዩ3።

ከምቲ ጐይታና ብዛዕባ ብርሃን መዓልትን ጸልማት ለይትን ዝበሎ፡ ቅዱሳን ሃዋርያት’ውን ነዚ ሓቂ’ዚ ደጋጊሞም ኣብሪሆምልና’ዮም። ብፍላይ ሃዋርያ ጳውሎስ፡ ነቲ “ደቂ ብርሃን፡ ደቂ መዓልቲ” ዚብል ኣገላልጻ ብንጹር ኣስፊሩልና ይርከብ።

“ንስኻትኩም ግና፡ “ኣሕዋተየ፡ ኵላትኩም ደቂ ብርሃንን ደቂ መዓልትን ኢኹም እሞ፡ እታ መዓልቲ’ቲኣ ኸም ሰራቒ ኸይትመጻኩምሲ፡ ኣብ ጸልማት ኣይኰንኩምን ዘሎኹም፡ ንሕና ናይ ለይትን ናይ ጸልማትን ኣይኰንናን። ደጊም ንንቃሕን ንጠንቀቕን እምበር፡ ከምቶም ካልኦት ኣይንደቅስ። እቶም ዚድቅሱስ ብለይቲ‘ዮም ዚድቅሱ፡ እቶም ዚሰኽሩውን ብለይቲ‘ዮም ዚሰኽሩ። ንሕና ግና ደቂ መዓልቲ ኻብ ኰንናስ፡ ድርዒ እምነትን ፍቕርን፡ ነታ ተስፋ ምድሓንውን ከም ቍራዕ ርእሲ ጌርና፡ ተኸዲንና ንጠንቀቕ።” 1ተሰ 5፡4-8

“ፍረ ብርሃን ብሰናይ ዘበለን ብጽድቅን ብሓቅን እዩ፡ ቀደም ጸልማት ኔርኩም ኢኹም እሞ፡ ብጐይታ ግና ሕጂ ብርሃን ኢኹም፡ ንጐይታ ዜሓጕሶ እናመርመርኩም፡ ከም ደቂ ብርሃን ኴንኩም ተመላለሱ። ግንሕዎም ደኣ እምበር፡ ነቲ ፍረ ዜብሉ ግብሪ ጸልማትሲ ኣይትሕበርዎ። እቲ ብኣታቶም ብሕቡእ ዚግበር ንምዝራቡ እኳ ነውሪ እዩ። ግናኸ እቲ ግሁድ ዘበለ፡ ንሱ ብርሃን እዩ እሞ፡ ኵሉ ዚግናሕ ዘበለ በቲ ብርሃን ይገሃድ እዩ። ስለዚ ኸኣ፡ “ኣታ ደቂስካ ዘሎኻ፡ ንቓሕ እሞ ካብ ምዉታት ተንስእ፡ ክርስቶስ ከኣ ኬብርሃልካ እዩ፡” ይብል።” ኤፌ 5፡8-14

“ምድሓን ካብቲ ዝኣመንናሉ ጊዜስ ሕጂ ኣዝዩ ናባና ቐሪቡ ኣሎ እሞ፡ ሕጂ ኻብ ድቃስ ኣትባራበሩሉ ጊዜ ኸም ዝበጽሐ፡ ነዛ ዘመን ፍለጥዋ። ለይቲ ሓሊፋ፡ መዓልቲ ቐሪባ እያ እሞ፡ ግብሪ ጸልማት ካባና ደርቢናስ፡ ኣጽዋር ብርሃን ንልበስ። ከም ብመዓልቲ ብቕንዕና ንመላለስ፡ ብጓይላን መስተን ኣይኰነን፡ ብምንዝርናን ዕብዳንን ኣይኰነን፡ ብባእስን ቅንኣትን ኣይኰነን። ንጐይታ ኢየሱስ ክርስቶስ ደኣ ልበስዎ እምበር፡ ነቲ ሓልዮት ስጋስ መለዓዓል ትምኒት ኣይትግበርዎ።” ሮሜ 13፡11-14

ብመሰረት ኣገላልጻ ናይዚ ቕዱስ ሃዋርያ፡ ብርሃን ናብራ’ዩ፡ ኣጽዋር’ዩ፡ መንነት ከኣ’ዩ። መንነት ስለ ዝዀነ “ብርሃን ኢኹም፡ ደቂ መዓልቲ ደቂ ብርሃን ኢኹም” ተባህለልና። ናብራ ስለ ዝዀነ ድማ “ብብርሃን ተመላለሱ፡ ኣብ ብርሃን ንበሩ” ተባህለልና። ኣጽዋር ስለ ዝዀነ ኸኣ፡ “ኣጽዋር ብርሃን ንልበስ” ተባህለልና። ኣብቲ ናይ ለይቲ ጸልማት እንነብር እንተ ዄንና ኸኣ፡ ልክዕ ከምቲ ናይ ብርሃን፡ እቲ ጸልማት’ውን መንነትናን ናብራናን ኣጽዋርናን ይኸውን ማለት’ዩ። ሃዋርያ ቕዱስ ዮሃንስ’ውን ነዚ ፍልጠት-ሓቂ’ዚ ብኣብነት-ሓዘል ኣገላልጻ ደጋጊሙ ጠቒሱልና ኣሎ።

“እግዚኣብሔር ብርሃን ምዃኑን ኣብኡ ኸኣ ሓንቲ እኳ ጸልማት ከም ዜብሉን፡ እታ ኻብኡ ዝሰማዕናያ ንኣኻትኩም’ውን እንነግራ ዘሎና መልእኽቲ እዚኣ እያ። ምስኡ ሕብረት አሎና፡ ኢልናስ ኣብ ጸልማት እንተ ተመላለስና፡ ንሕሱ፡ ሓቂ’ውን ኣይንገብርን ኢና ዘሎና። ከምቲ ንሱ ኣብ ብርሃን ዘሎ፡ ኣብ ብርሃን እንተ ተመላለስና ግና፡ ንሓድሕድና ሕብረት አሎና፡ ደም ኢየሱስ ክርስቶስ ወዱ’ውን ካብ ኵሉ ሓጢኣት የንጽሃና እዩ።” 1ዮሃ 1፡5-7

“ከም ብሓድሽ ብእኡን ብኣኻትኩምን ሓቂ ዝዀነ ሓድሽ ትእዛዝ እጽሕፈልኩም አሎኹ። ጸልማት ሓሊፉ እዩ እሞ፡ እቲ ብርሃን ሓቂ’ውን ድሮ እኳ የብርህ አሎ። ኣብ ብርሃን አሎኹ፡ ዚብል፡ ንሓዉ ኸኣ ዚጸልእ፡ ክሳዕ ሕጂ ኣብ ጸልማት እዩ ዘሎ። እቲ ንሓዉ ዜፍቅሮ ኣብ ብርሃን እዩ ዚነብር፡ መዓንቀፊ’ውን ኣብኡ የልቦን። እቲ ንሓዉ ዚጸልእ ግና ኣብ ጸልማት እዩ ዘሎ፡ ኣብ ጸልማትውን ይመላለስ፡ ጸልማት ነዒንቱ ስለ ዘዕወሮ ድማ፡ ናበይ ከም ዚኸይድ ኣይፈልጥን እዩ።” 1ዮሃ 2፡8-11

ብዛዕባ መዓልትን ለይትን፡ ከምኡ’ውን ብዛዕባ ብርሃንን ጸልማትን ክንድ’ዚ ኻብ በልና እምበኣር፡ ናብቲ መሪሕ ጥቕስና ንመለስ፡ ጐይታና፡ ብርሃን መዓልቲ ኸላ ግብሪ ናይቲ ዝለኣኾ ኣቦ ኺገብር ከም ዚግብኦ ኺገልጽ ከሎ እንታይ ኪብል ስለ ዝደለየ’ዩ፧። ከም ፍጹም ሰብ መጠን ንኣና ኣርኣያ ኪዀነና ደኣ ኸምኡ ኢሉና’ምበር፡ ንመለኮትሲ መዓልትን ለይትን፡ ብርሃንን ጸልማትን ዚበሃል የብሉን። ነዚ ሓቂ’ዚ ኣቦና ዘማራይ ንጉስ ዳዊት፡

“ንኣኻስ ጸልማት እኳ ኣይጽልምተካን፡ ለይቲ ኸኣ ከም መዓልቲ ትበርህ፣ ጸልማትን ብርሃንን ንኣኻ ሓደ‘ዮም።”

ብምባል ኣብሪህዎ’ሎ4። እምበኣር፡ እቲ ግብሪ ኣምላኽ ክንገብረሉ ዝተዋህበና ምዱብ ጊዜ፡ ንሱ መዓልትና ምዃኑ ኸነስተውዕል ይግብኣና። መዓልትና ብሞት-ስጋ ምስ ዚዛዘም፡ ከምኡ ድማ ገና ብሕይወት እናሃለና እቲ ግብሪ ኣምላኽ እንፍጽመሉ ምዱብ ጊዜ ምስ ዜብቅዕ፡ ናይ ለይቲ ጊዜ መጺኡ’ሎ ማለት’ዩ። ጐይታና፡ ክሳዕ’ታ ኣይሁድ ዚሕዝዎ ዘሎ ጊዜ መዓልቱ’ያ ዝነበረት። ኣብዛ ናይ መዓልቲ ጊዜኡ፡ ብዙሕ ጊዜ ኺሕዝዎ ተበጊሶም ክነሶም፡ ኢዶም ዘርጊሖም ወስ ኪብልዎ ግን ኣይከኣሉን5። ኣብ መወዳእታ እታ ናቱ ናይ ለይቲ ጊዜ ምስ መጸት ግና፡ ኣብ ጌተሰማኔ እናጸለየ ተጸበዮም፡ ኪሕዝዎ ኸለው ድማ፡

“ኢየሱስ ነቶም ናብኡ ዝመጹ ሊቃውንቲ ኻህናትን ሓላቑ ሓለውቲ ቤተ መቕደስን ዓበይትን፥ “ከም ናብ ከታሪዶ ኣስያፍን ኣባትርን ሒዝኩም ወጻእኩም፡ ኣብ ቤተ መቕደስ ኵሉ መዓልቲ ምሳኻትኩም ነይረ፡ ኣእዳውኩም እኳ ወስ ኣየበልኩምለይን። እዚኣ ግና ጊዜኹምን ስልጣን ጸልማትን እያ፡” በሎም።”

ብምባል፡ እታ ናይ ጸልማት፡ ናይ ለይቲ ጊዜን ስልጣንን ጊዜ ኸም ዝኣኸለት ንፈተውቱን ንጸላእቱን ነገረ6።

ንኣናኸ፡ ክንዓየሉ ዘይንኽእል ናይ ለይቲ ዘመን ተሰሪዑልና ኣሎ ድዩ፧ መዓስ’ዩ ኽንፈልጦ ንኽእል ዲና፧ ብርግጽ ተመዲቡልና ኣሎ፡ ምኽንያቱ ንዅላትና ዘይተርፍ ዕጫ’ዩ። ካብ ሞት ዜምልጥ ሓደ’ኳ የብልናን። ሞት ስጋ ኸይጠዓሙ ዚሰግሩ፡ እቶም ገና ብሕይወቶም ከለዉ፡ ምጽኣት ጐይታ ዜርክቦም ጥራሕ’ዮም። መዓልቲ ሞቱ ዚፈልጥ ድማ የብልናን። ብዘይምሕር ጽኑዕ ሕማም ዝተታሕዘ፡ ብዕድመ ዝሸምገለ፡ ሞት ዝተፈርደ፡ ኣብ ውግእ ዘሎ ወተሃደር ወይ ህዝቢ፡ ወዘተ ለይቱ ትቐርብ ከም ዘላ ኺግምትን ኪጽበያን ይኽእል’ዩ። ኣይተጠቕመሉን ደኣ እምበር፡ ከምቲ ንንጉስ ህዝቅያስ ዝተገብረሉ፡ መዓልቲ ሞቶም ዚንገሮም ሒደት ሰባት’ውን ኣይስኣኑን’ዮም7። መብዛሕትና፡ አረ ዳርጋ ዅላትና፡ ግና፡ ለይትና መዓስ ከም እትመጽእ ኣይንፈልጥን ኢና። ስለዚ፡ ልክዕ ከም ጐይታና፡ መዓልትና ኣብ ኢድና ኸላ ግብሪ ናይቲ ዝፈጠረና ኣምላኽ ንምግባር ክንተግህ ይግብኣና። ጐይታና፡ ነታ መዓልቱ ኸም ዚግባእ ስለ ዝተጠቕመላ፡ ኣብታ ምስጢረ ቊርባን ዝሰርዓላ፡ ድሮ ስቕለቱ ዝነበረት ምሸት፡

“ኣነ ነቲ ኽገብሮ ዝሃብካኒ ግብሪ ፈጺመ፡ ኣብ ምድሪ ኣኽበርኩኻ። ዎ ኣቦይ፡ ሕጂ ድማ በቲ ዓለም ከይተፈጥረት ኣባኻ ዝነበረኒ ኽብሪ ኣባኻ ኣኽብረኒ።”

ኪብል ዝኸኣለ ኣርኣያና’ዩ8። እቲ ኺገብሮ ዚግብኦ ስለ ዝገበረ፡ በቲ ዚግብኦ ኽብሪ ኪኸብር ተጸበየ። ዚግብኦ ዘይገበረ፡ ካብ ግብሩ ዝበዀረ ግና ክብሪ ዘይኰነስ ቊጥዓ’ዩ ዚጽበ። ንጐይታና ዝመሰሎ ክርስቲያን፡ ነዛ ጐይታ ዝተኣመና ቓል ኪደግማ ይኽእል’ዩ። ንሞት ምስ ቀረበን ምስ ተዋልአን ጥራሕ ዘይኰነ፡ ኣብ ነፍሲ ወከፍ መዓልቲ ናይ ሕይወቱ፡ ናይታ ኣብታ መዓልቲ’ቲኣ ዝገበሮን ዘይገበሮን ግብሪ ኣምላኽ ጸብጻብ ከይገበረ ኣይድቅስን’ዩ። ስለዚ ኸኣ’ዩ ኺዕወት ዚኽእል። ኣብ መጽሓፍ ቅዱስና፡ ኣብታ ዝተዋህበቶ ዘመን ሕይወትን፡ ኣብ ነፍሲ ወከፍ መዓልትን ኪገብሮ ዝተዋህቦ ግብሪ ኣምላኽ ናይ ምግባር ሓላፍነቱ ብዓወት ዝፈጸመ ሰብ ኣብነታት ተጠቒሱልና ኣሎ። ብቐዳምነት ዚጥቀስ ድማ ሃዋርያ ቅዱስ ጳውሎስ’ዩ። ሞት ተፈሪድዎ መዓልቲ ሞቱ ኣብ ቤት ማእሰርቲ ዀይኑ ይጽበ ኣብ ዝነበረሉ እዋን፡ ነቲ ናይ መንፈስ ወዱ፡ ንጢሞቴዎስ፡ ኪገብሮ ዝተዋህቦ ግብሪ-ኣምላኽ ከም ዝፈጸመን ዓስቡ ይጽበን ከም ዘሎን፡

“ኣነስ ድሮ ኽስዋእ ቀረበ ኣለኹ። መዓልቲ ሞተይውን በጺሓ እያ። ሰናይ ገድሊ ተጋዲለ እየ። ጕያይ ወዲአ እየ፡ ነታ እምነት’ውን ሓልየያ እየ። ደጊም እቲ ቕኑዕ ፈራዲ ዝኾነ ጐይታ በታ መዓልቲ እቲኣ ዚህበኒ ኣኽሊል ጽድቂ ተነቢሩለይ ኣሎ። እዚ ግና ነቶም ንምግላጹ ሃረር ዚብሉ ዅላቶም 

ድማ እዩ’ምበር ንኣይ ጥራይ ኣይኮነን።”

ብምባል ጸሓፈሉ9። ጢሞቴዎስ፡ ነታ ናቱ ኣርኣያ ስዒቡ ንጐይታኡ ክርስቶስ ኪመስል ድማ፡

“ንስኻ ግና ብኵሉ ተጠንቀቕ፡ መከራ ጽገብ፡ ግብሪ ወንጌላዊ ግበር፡ ኣገልግሎትካ መልእ።” ብምባል መዓዶን ኣተባብዖን10።

እቶም ብደረጃ ምስላታት ተጠቒሶም ዘለዉ ኣገልገልቲ ድማ ነቲ ኺገብርዎ ዝተዋህቦም ግብሪ ኣብ ውሽጢ’ቲ ዝተዋህቦም መዓልቲ ብምፍጻምን ብዘይ ምፍጻምን ብኣብነት ተጠቒሶም ኣለዉ። እቲ ብቐዳምነት ኪጥቀስ ዚግብኦ፡ እቲ መጋቢ ናይ ስድራ ቤት ጐይታኡ ኪኸውን ዝተመዘዘ ኣገልጋሊ’ዩ። እዚ ሰብ’ዚ ኺገብሮ ዝተዋህቦ ግብሪ፡ ነቶም ስድራ ቤት እቲ ግቡእ ምግቢ ኣብ ገጊዚኡ ሂብካ ምምጋብ’ዩ ዝነበረ። እዚ ኣገልጋሊ’ዚ ጐይታኡ ኺምለስ ከሎ ነቲ ዝተዋህቦ ግብሪ ኸም ዚግባእ ተግቢርዎ ስለ ዝጸንሐ፡ “እሙንን ኣስተውዓልን” ተባሂሉ ተናእደ፡ ብጽእና ድማ ተዋህቦ። ንዝዓበየ መጋቢነት ድማ ተሾመ11። እቲ ኻልእ ከምቲ ናቱ ስልጣንን ግብርን ዝተዋህቦ መጋቢ ግና፡ ዝተዋህቦ ናይ ምምጋብ ግብሪ ገዲፉ፡ ዘይተዋህቦ ናይ ተድላ ምስትምቓርን ምውቓዕን ነቲ ስድራ ቤት በብጊዚኡ ምግቢ ካብ ምሃብን ስለ ዝበዀረ፡ እቲ ጐይታኡ ብሰይፊ ቘራሪጹ ናብ ሓዊ ገሃነም ደርበዮ። እታ ኺዓየላ ዘይክእል ለይቲ ብሃንደበት ክትመጾ ኸም እትኽእል፡ ወይ’ውን ጐይታኡ ኣብ ዘይተጸበያ ሰዓት ብሃንደበት ከም ሰራቒ ኪመጾ ኸም ዚኽእል ዝሓስብ፡ “መዓልቲ ሞተይ፡ ወይ መዓልቲ ምጽኣት ጐይታ መዓስ ኰን ክትከውን ትኽእል፧” ኣብ ዚብል ሕቶ ጊዜኡ ኸየቓጸለ፡ ነቲ ዝተዋህቦ ግብሪ ኣብ ምፍጻም ጥራሕ ስለ ዘተኮረ፡ ዓብዪ ዓወትን ክብርን ተጐናጸፈ። እቲ ዘይተዋህቦ፡ ጊዜ ናይ ምግማት ግብሪ ኺገብር ዝመረጸ ኽፉእ ኣገልጋሊ ግን “ኪድንጒ’ዩ” ናብ ዚብል ግጉይ መደምደምታ ስለ ዝበጽሐ፡ ካብቲ ኺፍጽሞ ትጽቢት ዝተገብረሉ ግብሪ ሓንቲ’ኳ ኸየስለጠ ናብ ዜሰክሕ ፍርዲ ተመጠወ12።

እቶም ከከም ዓቕሞም መክሊት ዝተዓደሎም ካልኦት ዓየይቲ ድማ፡ በቲ ዝተዋህበካ መክሊት ነጊድካ ዝበዝሐ መክሊት ንጐይታኻ ናይ ምርካብ ግብሪ ተዋሂብዎም ነበረ። እቶም ክልተ፡ ነቲ ኺገብርዎ ዝተዋህቦም ግብሪ ከም ዚግባእ ብምፍጻም ንመክሊቶም ብዕጽፊ ኣብዝሕዎ። ጐይታኦም ምስ ተመልሰ ድማ ነቲ ዝተቐበልዎ መክሊት ምስቲ ዘፍረይዎ (ዝረብሕዎ) መክሊት ደሪቦም ስለ ዘረከቡ፡ “እሙንን ሕያዋይን” ተባሂሎም ተናእዱ። ስለዚ እቲ ኺገብርዎ ዝተዋህቦም ግብሪ ኣምላኽ፡ እሙንነትን ሕያውነትን’ዩ ነይሩ። ዝለዓለ ማዕርግን ሓላፍነትን ተጐናጺፎም ድማ በቲ ጐይታኦም ዚሕጐሰሉ መጠን ኪሕጐሱ ድማ፡ “ናብ ሓጐስ ጐይታኻ እቶ” ተባህለሎም13። እቲ ሳልሳዮም ግና ነታ መክሊት ቀቢሩ፡ ብዛዕባ ባሕርይን ዓቕምን ስልጣንን ናይ ጐይታኡ ባሕርያዊ ትንተና ኣብ ምሃብ ኣሕለፎ። ነቲ ዝተዋህቦ መክሊት ናይ ምርባሕ ግብሪ ቀበሮን ኣወንዘፎን። ነቲ ኺገብሮ ዝተዋህቦ ግብሪ ስለ ዘይፈጸሞ ድማ “ሃካይን ክፉእን” ዚብል ናይ ጥፍኣት ሰይጣናዊ ማዕርግ ድሕሪ ምቕባሉ፡ ዘለዎ ዅሉ ተሓዲጉ ባዶ ዀነ። ብእኡ ኸይኣክል ድማ፡ ብስቓይን ጣዕሳን ጓህን እናተዀምተረ፡ ብብኽያትን ምሕርቃም ኣስናንን ናብ ዚነብረሉ ገሃነም ተደርበየ14።

ነተን ዓሰርተ ደናግል ዝተዋህበን ግብሪ ድማ ዜብርህ ቀንዴልን ዚኣክል ዘይትን ኣዳሊኻ፡ ነቲ መርዓዊ ብናይ ብርሃን ክብሪ ምቕባል’ዩ ዝነበረ። እታ ዝዀነ ሰብ ኪዓየላ ዘይክእል ለይቲ ምስ መጸተን፡ ሽዑ ዘይቲ ኼዳልዋ ኸም ዘይክእላ ርዱእ’ዩ። ከውታ ለይቲ ተዳልዩ ዝጸንሐ ቐንዴል ዚበርሃሉ’ምበር፡ ዘይቲ ዚዳለወሉን ዚዕደገሉን እትልቅሓሉን ጊዜ ኣይኰነን። መዓልቲ ኸላ ግብሩ ኻብ ምግባር ዝበዀረ ሰብ ግና፡ ዓቕሉ ምስ ጸበቦ ዝዀነ ነገር ኪግበር ኣብ ዘይከኣለሉ ጸልማት ጊዜ ፈንጠርጠር ካብ ምባል ወጻኢ ኻልእ ኣማራጺ የብሉን። ለይቲ ምድሪ ኣብ ዘየለ ዕዳጋ ኺሽምታ ምስ ከዳ፡ እቲ ትጽቢት ዝተገብረሉ መርዓዊ ብሃንደበት መጺኡ፡ ንሳተን ነዛ ገጹ’ኳ ኸይረኣያኦ ናብ ዳሱ ኣተወ። እቲ ጽሑፍ ዘይቲ ምርካበንን ዘይምርካበንን ኣይነገረናን። ምኽንያቱ ኼምጽኦ ዚኽእል ዝዀነ ይኹን ለውጢ የልቦን። ቀንዴልን ብርሃንን ኪዳለወሉ ዚግባእ ጊዜ ሓሊፉ’ዩ። ንጉስ ሰለሞን፡ “ኣነ ብልበይ ንኹሉ ነገርን ንኹሉ ተግባርን ኣብኡ ጊዜ ተመዲብዎ እዩ እሞ፡ ኣምላኽ ነቲ ጻድቕን ነቲ ረሲእንሲ ኪፈርዶም እዩ፡” በልኩ።” ኸም ዝበለ፡ ጊዜኡ ዘይሓለወ ግብሪ የፍርድ’ምበር ኣየመጒስን፡ ኣየጻምውን ከኣ’ዩ15። እተን ነቲ ኺገብራኦ ዝተዋህበን ግብሪ ኣብቲ ዚግብኦ ጊዜ ንምግባር ዝነቕሓ ደናግል “ለባማት” ኪስየማ ኸለዋ፡ እተን ንመዓልተን ብዋዛን ብድንዛዘን ዘሕለፋኦ ኸኣ ንምድሓን ዘይለበማ ስለ ዝዀና፡ “ዓያሱ” ዚብል ናይ ውርደት ማዕርግ ተሰኪመን ናብ ዘየባትኽ ብኽያትን ምሕርቃም ኣስናንን ተሰናበታ16።

እምበኣር ሓደ ክርስቲያን ነታ ምምጽኣ ዘይተርፋ ዚጽበያ ዘሎ ለይቲ ብሓጐስን ብኽብርን ኪቕበላ እንተ ዀይኑ፡ እንታይ’ዩ ኺገብር ዜድልዮ፧

ቀዳማይ ተግባሩ፡ ኣብታ ዝተዋህበቶ መዓልቱ፡ ኺገብሮ ዝተዋህቦ ግብሪ ኣምላኽ እንታይ እንታይ ምዃኑ ዘርዚሩ ብንጹር ኪፈልጦ ይግብእ። እቲ ግብሪ ኣምላኽ ከኣ ኣብቲ መጽሓፍ ናይ ኣምላኽ ተዘርዚሩ ስለ ዘሎ ብዘይ ዝዀነ ጸገም እትረኽቦ’ዩ።

ካልኣይ ኣገዳሲ ተግባሩ ድማ እቲ ዚጸባጸቦ ጐይታ ሎሚ ኸም ዚመጽእ እናሓሰበ፡ ነቲ ነናይ ዕለቱ ተግባሩ ኸይፈጸመ ናብ ድቃስን ዋዛን ዘይምኻድ’ዩ። እቲ ዚጸባጸቦ ጐይታ ኸይመጾ ኸሎ፡ ባዕሉ ንሕይወቱን ንዕዮኡን ኪምርምርን ጸብጻቡ ኼዳልውን ይግብኦ።

ሳልሳይ ወሳኒ ተግባሩ ድማ ነቲ ዚፍጽሞ ዘሎ ዕዮ ብብቕዓት ዚዓዪ ፍቱን ዓያዪን ብልሓተኛ ሃናጽን ኰይኑ ይሰርሖ ኸም ዘሎ፡ ናይ “ንግበሮን ኣይነጸብቆን” ዝዓይነቱ ዕዮ ይዓዪ ኸም ዘየሎ ምርግጋጽ’ዩ። ሃዋርያ ጳውሎስ ነቲ ዝተዋህቦ ዕዮ ብኸመይ ይዓዮ ኸም ዝነበረ ብንጹር ገሊጹ ኣሎ። እቶም ካብ ጐይታ ኣገልግሎት ዝተቐበሉ መዓይይቱ ድማ ዝተዋህቦም ግብሪ ብብቕዓት ኪፍጽሙ ይምዕዶምን ይምሕጸኖምን ነበረ።

“ጒያይን ብጐይታና ኢየሱስ እተቐበልክዋ መልእኽተይን ክፍጽም፡ ወንጌል ጸጋ ኣምላኽ እናመስከርኩ ሕይወተይ’ውን ብኣይሲ ኸም ክብርቲ ገይረ ኣይርእያን እየ።” ግብ 20፡24

“ንኣርኪጶስ ድማ፡ “ነታ ብጐይታ እተቐበልካያ ኣገልግሎት ንምፍጻማ ተጠንቀቕ፡ ” በልዎ።” ቈሎ 4፡17

“ንርእስኻ እቲ ቓል ሓቂ ብቕንዕና ዜማቕል፡ ዜሕፍር ዜብሉ ፍቱን ዓያዪ ጌርካ፡ ንኣምላኽ ከተርእዮ ጽዓር።” 2ጢሞ 2፡15

“ብዘይ እቲ ስሩት መሰረት፡ ንሱ ኸኣ ኢየሱስ ክርስቶስ፡ ካልእ መሰረት ሓደ እኳ ኺስርት ዚኽእል የልቦን እሞ፡ ኣነ ኸምቲ እተዋህበኒ ጸጋ ኣምላኽ ብልሓተኛ ሃናጺ ዀይነ ነቲ መሰረት ሰረትኩ፡ ሓደ ኻልእ ከኣ ኣብ ልዕሊኡ ይሃንጽ። ነፍሲ ወከፍ’ውን ከመይ ገይሩ ኸም ዚሃንጽ ይጠንቀቕ።” 1ቈረ 3፡10,11

እምበኣር ርእስና ንፈትሽ። ደቂ መዓልትን ደቂ ብርሃንን ዲና ደቂ ለይትን ጸልማትን፧ ግብሪ ብርሃን ክንገብር ተዋሂቡና ኽነሱ፡ ብመዓልትና እናተጣላዕና ግብሪ ጸልማት ደዀን ነዘውትር ንህሉ፧ እንተ ደንጒያ ወይስ እንተ ቐልጢፋ፡ እታ ለይትና ሓደ መዓልቲ ብሃንደበት ደበኽ ክትብል’ያ። እቶም ቀትሪ ምድሪ፡ ገና ብርሃን ከሎ’ኳ ግብሪ ጸልማት ነዘውትር ዝነበርና፡ ለይቲ ቐሪቡ ዓይኒ ኺሕዝ ምስ ጀመረ ግብሪ ብርሃን ከነዘውትር እንተ ደለና’ኳ፡ ናይ ብርሃን ኣእምሮን ተመክሮን ስለ ዘይጸንሓና ክንደናገርን ከነደናግርን እምበር ኣይኪሰልጠናን’ዩ። ከምቶም ኣብቲ ናይ ብርሃን መዓልቲ ግብሪ ጸልማት ዜዘውትሩ፡ ኣብ ናይ ጸልማት ለይቲ ግብሪ ብርሃን ኪገብሩ ዚትስፈዉ ግርምቢጥ፡ ወይ ጊንጢ ሰባት ኣይንኹን። እቲ ዝጽበየና ዘሎ ኣምላኽ፡ ንርእሱ ብርሃን ስለ ዝዀነ፡ ነቶም ብርሃናዊ መንነት ዘጥረዩን ኣጽዋር ብርሃን ዝተዓጥቁን ጥራሕ’ዩ ዚቕበል። ምኽንያቱ ንብርሃን ምስ ጸልማት እንታይ ሕብረት ኣለዎ፧!17

ሰማይን ምድርን ክሓልፍ፣ ቃለይ ግና ኣይከሓልፍን እዩ።

ጸጋ ጐይታና ኢየሱስ ክርስቶስን ፍቕሪ ኣምላኽን ሕብረት መንፈስ ቅዱስን ምስ ኩላትና ይኹን።

ኦርቶዶክሳዊት ተዋህዶ ቤተ ክርስቲያን ኤርትራ - መንበረ ጵጵስና ሰሜን ኣሜርካ።

 ¹ግብ 2፡23,24፣3፡15፣ ዮሃ 7፡33-36፣14፡9፣16፡16-22 ²ኢሳ 8፡22፣9፡1,2 ³ማቴ: ⁴መዝ 139፡12 ⁵ዮሃ 5፡16,18፣ 7፡25,26,30,44፣ 8፡20,40,44,59፣ 10፡24,31,33,39፣ 11፡47-53,56,57፣ ማቴ 26፡55፣ ማር 14፡49 ⁶ሉቃ 22፡52,53 ⁷ኢሳ 38፡1-8 ⁸ዮሃ 17፡4,5:  ⁹2ጢሞ 4፡6-8 ካ.ት ¹⁰2ጢሞ 4፡5 ¹¹ማቴ 24፡45-47፣ ሉቃ 12፡41-44 ¹²ማቴ 24፡48- 51 ¹³ማቴ 25፡16-23 ¹⁴ማቴ 25፡18,24-30: ¹⁵መክ 3፡17 ¹⁶ማቴ 25፡1-13 ¹⁷2ቈረ 6፡14