(ብካህን ተክለ-ማርያም ምርካ-ጽዮን ተተርጕሙ ዝቐርብ)
እዛ መጽሓፍ’ዚኣ ብብዙሕ ቋንቋታት ዝተተርጎመት፥ ከምኡ’ውን ብዙሕ ኣድናቖት ክትረክብ ዝኸኣለት መጽሓፍ እያ። ጸሓፊት እዛ መጽሓፍ’ዚኣ፥ ሓንቲ ግብጻዊት ወይዘሮ ኮይነን፥ ኣማኒት ምስልምና ኮይነን ዝጸንሓ እየን። “-ንክርስቶስ ረኺበዮ-“ ብዝብል ኣርእስቲ ድማ፥
ነዛ ግሩም ዝኾነ መልእኽቲ ዝሓዘት መጽሓፍ፥ ንንባብ ከብቅዕዓ ክኢለን። መጀመርታ ዝተጻሕፈት ብዓረብኛ ኮይና። ቀጺላ’ውን ብፈረንሳይን, ጀርመንን, ዳችን, ሮማንያን, ኣማርኛን ክትርጎም ዝኸኣለት፥ ከምኡ’ውን ሰፊሕ ተቐባልነት ክትረክብ ዝኸኣለት ውርይቲ መጽሓፍ እያ።
ኣብዛ መጽሓፍ’ዚኣ ናይ ብዙሓት ሰባት ኣስማት ዝተቐየረ ምዃኑ ተገሊጹ ኣሎ። እዚ ክግበር ዝተደልየሉ ምኽንያት ድማ፥ ንድኅነት እቶም ሰባት ተባሂሉ ዝተገብረ እዩ። ብዝተረፈ ንሰን እዘን ጸሓፊት፥ ካብቶም ኣኽረርቲ ዝበሃሉ ኣመንቲ ምስልምና ከም-ዝነበራ ገሊጸንኦ ኣለዋ። ንሰን ኣኽራሪት ኣማኒት ምስልምና ከም-ምንባረን መጠን፥ ኣብ ልዕሊ ክርስቲያን ዝነበረን ጽልኣት፥ መጠኑ ዝሓለፈ ከም-ዝነበረ ባዕለን ገሊጸንኦ እየን። ከምቲ ሓዋርያ ቅዱስ-ጳውሎስ፥ ንሕጊ-ኦሪት ብዝነበሮ ቅንኣት፥ ኣብ ልዕሊ ክርስቲያን ዝህንደዶ ዝነበረ። እዘን ግብጻዊት ወይዘሮ’ውን፥ ንምስልምና ካብ ዝነበረን ፍቕሪ፥ ኣብ ልዕሊ’ቶም ኣብ ትሕቲ ሥልጣነን ዝነበሩ ክርስቲያን፥ ክሳብ ክንደይ ዝኣክል ንዕቀትን ጽልእን ከም-ዝነበረን፥ ባዕለን ብብርዐን ገሊጸንኦ ኣለዋ።
ሃገረ-ግብጺ ንክርስቲያን ምችእቲ ሃገር’ያ ትበሃል ከም-ዘይኮነት፥ እቲ ናይ ትማሊ ኮነ ሕጂ ዘሎ ህልው ታሪኻ፥ ባዕሉ ከረጋግጾ ዝኽእል እዩ። ክሳብ ክንደይ ዝኣክል ክቡር ዋጋ ይኽፈል ከምዘሎ’ውን፥ እቶም ንቤተ-ክርስቲያን ቅርበት ዘለዎም ኩሎም ይፈልጡዎ እዮም። ኣብዛ ሃገር’ዚኣ ኣስላማይ ኮንካ ጸኒሕካ፥ ብሃንደበት ክርስቲያን ኮይነ’የ ምባል ድማ፥ ከኸትሎ ዝኽእል ሳዕቤን፥ ዝኾነ ሰብ ክጻወሮ ይኽእል’ዩ ኢልካ ክሕሰብ ኣይከኣልን። ስለዚ’ውን ነዚ ኩሉ’ዚ ሓሊፍካ፥ ኣብዛ ሃገር’ዚኣ ኣነ ናይ ክርስቶስ’የ ብምባል፥ ደው ኢልካ ክትምስክር ምኽኣል፥ ሕይወትካ ቀቢጽካን ኑዛዜኻ ወዲእካን ዝግበር ውሳኔ ደኣምበር፥ ክሳብ ሞት ዝበጽሕ ከቢድ ፈተና ከምዘሎ ክዝንጋዕ ዝኽእል ኣይኮነን።
እዘን ኣብ ሓደ ፍሉጥ ናይ ካይሮ ቤት-ትምህርቲ፥ ላዕለወይቲ-ተጸዋዒት ወይ “ዲን” ብምዃን፥ ኣብ ሓላፍነት ተቐሚጠን ዝነበራ ግብጻዊት ወይዘይሮ። ካብ ፍሉጣትን ዓበይትን ስድራ-ቤት ዝውለዳ’ውን ብምንባረን፥ ብሥልጣንን ብሃብትን ጸብለል ኢለን ንኸይርኣያ ዝኽልክል ሓጹር ኣይነበረንን። ንሰን ባዕለን ከም-ዝብልኦ ድማ፥ እዚ ኩሉ’ዚ ግን “-ንዓይ ዕብይትን ኩርዕትን ተንኮለኛን-“ ከም-ዝኸውን’ዩ ገይሩኒ እምበር፥ ዝጠቐመኒ ነገር የብሉን ይብላ። ኣነ ቁርዓን ኣዘውቲረ ዘንብብን ሃይማኖተኛ ጸላይትን እየ ነይረ። ይኹን እምበር ኣብ ውሽጠይ ግን፥ ሓደ ዝጎደለኒ ነገር ከምዘሎ ይስምዓኒ ነይሩ’ዩ-“ ብምባል’የን ነቲ ዝሓለፈ ሕይወተን ዝገልጽኦ። ክርስቶስ ዘይብሉ ሕይወት ምልኣት ክህልዎ ዝኽእል ኣይኮነን ማለተን እየ።
ኣብ ልዕሊ ክርስቲያን ድማ፥ ዝተፈልየ ጽልኣት’ዩ ነይሩኒ ይብላ። “-ከመይሲ ነቲ ኣነ ዝኣምኖ ኣምላኽ ኣየምልኹን’ዮም ኢለ ስለ-ዝሓስብ፥ ኣምሪረ’የ ዝጸልኦም ነይረ። ንሳቶም ካብ እግዚኣብሔር ርሒቖም ዝኸዱ’ዮም ብምባል’ውን፥ ንዓታቶም ዝነበረኒ ጽልኣት ወሰን ኣይነበሮን። በዚ ምኽንያት’ዚ እውን፥ ንክርስቲያን ካብ ምጽልአይ ዝተላዕለ፥ ንዓታቶም ከም-ዝዋረዱን ከም-ዝሽቝረሩን ንምግባር ኢለ፥ ዘይገብሮ ተንኮል ኣይነበረንን። እዚ ኩሉ ክገብር ከሎኹ ግና፥ ንሰብ ክጐድእ ደልየ ዘይኮነስ፥ ስለምንታይ ነቲ ኣነ ዘምልኾ ኣምላኽ ዘየምልኹ-? ብምባል እየ-“ ይብላ ንሰን እተን ግብጻዊት ወይዘሮ።
ስለዚ’ውን “-ነቶም ኣብ ቤት-ትምህርትና ዝነበሩ ክርስቲያን፥ እናሃደንኩ ከጥቅዖም ወሰንኩ። ማንም ክዓግተኒ ዝኽእል የለን ኢለ ስለ-ዝሓሰብኩ’ውን፥ መጀመርታ ዝወሰድኩዎ ስጕምቲ፥ ኩሎም ክርስቲያን ዝኾኑ ተመሃሮና፥ ዝኾነ ምልክት መስቀል ዘለዎ ነገር ከይጥቀሙ መምርሒ ከም-ዝወጽእ ገይረ። በዚ ድማ ዋና ጸላኢት ክርስቲያን ምዃነይ ከርኢ ክኢለ። ሕጋዊ ይኹን ኣይኹን ብዘየገድስ ድማ፥ ጥያቔኦም ንኸይቅበል ወሲነ-“ ብምባል ይገልጻ።
መወዳእታኡ ግና ክግለጽ ብዘይክእል ናይ እግዚኣብሔር ጥበብ፥ ናብቲ ዕድሚአን ምሉእ ብዓይኒ ጽልኢ ክከታተልኦ ዝነበራ ክርስትና ክመጻ፥ ናይቲ ሕያው-ኣምላኽ ቅዱስ ፍቓድ ስለ-ዝኾነ። እቲ ናብዚ ንምብጻሕ ዝሓለፍኦ መንገዲ፥ ከመይን እንታይን ይመስል ከም-ዝነበረ፥ ብዘገርም ኣገላልጻ ገሊጸንኦ ስለ-ዘለዋ። እዚ ኣዚዩ ኣገራሚ ዝኾነ መንፈሳዊ ተመክሮ’ዚ ከኣ፥ ንዝኾነ ክርስቲያን ተስፋን ምጽንናዕን ክኾኖ ዝኽእል ስለ-ዝኾነ። እቲ ንሰን ኣብ ልዕሊ ክርስቲያን ዝነበረን ጽልእን ዝፈጸምኦ ጭካኔን፥ መወዳእታኡ ድማ ብኸመይ ኣምላኻዊ ፍቕርን ዕርቅን ሰላምን ክረኽባ ከም-ዝኸኣላ፥ ብዘደንቕ ናይ ኣጸሓሕፋ ክእለት ኣቕሪበንኦ ስለ-ዘለዋ፥ ኩላትና ክንመሃረሉን ክንባረኸሉን ብማለት፥ ካብዚ ብምቕጻል ተተርጕሙ ከም-ዝቐርብ ተገይሩ ኣሎ። ሠናይ ንባብ ክኾነልኩም ከኣ እምነ-!!
ናይተን ጸሓፊት መተሓሳሰቢ-!
በስመ-ኣብ፥ ወወልድ፥ ወመንፈስ-ቅዱስ፥ ኣሓዱ-ኣምላክ፥ ኣሜን።
ክቃወሞን ከሳድዶን ዝነበርኩ እምነት፥ ሎሚ ብጽንዓት ደው ኢለ ክምስክረሉ፥ ጸግኡ ንዝሃበኒ ጎይታ እግዚኣብሔር አመስግኖ ኣለኹ። ንእዚኣብሔር ኣብን፥ ኣብ ግዜ መከራና ረድኤቱ ዘይፍለየና፥ ንዓይ ንትሕቲ ባርያኡ’ውን ንዓኻትኩም መጸናንዒት ክኸውን ንዝፈቐደ፥ ንመድኃኒና ኢየሱስ-ክርስቶስ ክብርን ምስጋናን ይብጽሓዮ።
ብዝተረፈ እዚ ኩሉ ዝገበረለይ ሠናይ ግብሪ ስለ-ዘሎኒ ኣይኮነን። እንታይ ደኣ ንናትኩም ድኅነት ክበሃል፥ ኣብ ልዕለይ ብዝገበሮ ብብዝሒ ጸግኡ እዩ። ስለዚ’ውን ኩሉ ግዜ ንእግዚኣብሔር ኣመስግኑዎ። እቲ ኣብ ልዕለይ ዝገበሮ ድንቂ ዝኾነ ተግባር’ውን ኣስተንትንዎ። ንዓይ እኮ ዝሰበኸኒ ሰብ የሎን’ዩ። እምነተይ ዝረኸብኩዎ ካብ ጎይታና ኢየሱስ-ክርስቶስ ካብ ባዕሉ እየ። ሎምን ንዘለዓለምን ከኣ ንዕኡ ክብርን ምስጋናን ይኹን-!! ኣሜን።
እዚ ምስክርነት’ዚ ዝጽሕፎ ዘሎኹ፥ ኣብ ቅድሚ እግዚኣብሔር ቈይመ እየ። ኣነ ከም-ዘይሕሱ ድማ ንሱ ይፈልጥ’ዩ። ስለዚ’ውን ናይ እግዚኣብሔር ተግባር፥ ክሳብ ክንደይ ድንቅን ግሩምን ከም-ዝኾነ፥ ኣብ ልዕለይ ዝፈጸሞ ዓቢይ ተግባር’ውን፥ ዘደንቕ ከም-ዝኾነ እምስክር ኣለኹ።
ኦ ጎይታይ-! ነቲ ቅዱስ ስምካ ንምጽራፍ፥ መልሕሰይ ቅልጡፍን ዘይእሩምን’ዩ ነይሩ። ንስኻ ግና ብፍቕሪ ደኣ ተቐበልካኒ እምበር ኣየርሓቕካንን። ድሕሪ ሕጂ ነፍሰይ ንዓኻ ኣሕሊፈ እህብ ኣለኹ። ብዛዕባ’ቲ ቅዱስ ስምካ ድማ ኣብ ኩሉ ክሰብኽ’የ። ድሕሪ ደጊም ፍቓድካ እምበር፥ ናተይ ፍቓድ ኣይኹን። ኩለንትናይ ከኣ ናትካ’የ። ከምኡ ብምዃኑ ድማ ንዓይ ሓጎስ’ዩ ዝኾነኒ። ካልእ ተወሳኺ ነገር ኣይጥይቐካን እየ። ካብ ፍቓድካ ወጻኢ ዝኾነ ነገር ክገብር ድማ፥ ኣሕሊፍካ ኣይትሃበኒ። በጃኻ ጎይታይ ብፍቕርኻ ምርሓኒ።
“-ብሰማዒት እዝኒ ብዛዕባኻ ሰሚዐ ነይረ፥ ሕጂ ግና ዓይነይ ርእያትካ-“(ኢዮብ 42/25)
ምዕራፍ - 1
ስመይ ናህድ ማሕሙድ ሙትዋሊ እየ ዝበሃል። ሄልመት ኤል-ዘይቱን ኣብ ዝተባህለ ናይ ደቀ-ንስትዮ ቤት-ትምህርቲ ድማ “ዲን” ኮይነ እሠርሕ ነበርኩ። ኣብ ካይሮ ዝተፈልጠ ዓቢይ ቤት-ትምህርቲ እዩ።4000-ኣዋልድ ድማ ይምህር። እተን ተመሃሮ ካብ ምብዝሐን ዝተላዕለ’ውን፥ እቲ ቤት-ትምህርቲ ብፈረቓ ናይ ንግሆን ምሸትን’ዩ ዝምህር። ኣነ ናይቲ ቤት-ትምህርቲ ዲን ከም-ምዃነይ መጠን፥ ንኹሉ እቲ ዝካየድ ናይ ኣመሃህራ መደባት ምክትታል፥ ንዓይ ዝምልከት ሓላፍነት’ዩ። ምንም’ኳ ካብቶም ሽዕኡ ዝነበሩ ኩሎም ዲናት፥ ኣብ ቀረባ ካብ ኮለጅ ዝተመረቕኩን፥ ብዕድመ’ውን ዝነኣስኩን እንተነበርኩ፥ ነቲ ሓላፍነት ክረክብ ዝሕግዘኒ ግና፥ ክልተ ምኽንያት ነይሩኒ እዩ።
እግዚኣብሔር ብስለትን ርእሰ-ምትእምማንን፥ ከምኡ’ውን ሓላፍነተይ ብዝግባእ ክወጾ ዘኽእለኒ ብቕዓት ዓዲሉኒ ነይሩ። ናይ ዝኾነ ሓገዝ ከየድለየኒ ከኣ፥ ንዝወሃበኒ ሥራሕ ብቅልጡፍ ናይ ምስላጥ ልምዲ ነይሩኒ እዩ። ሰባት ሐደ ግዜ ክሠርሑ እንድሕሪ ርእየ፥ እዚ ንዓይ ኣኻሊ’ዩ ነይሩ። እቲ ዝረኣኹዎ ኣብ ተግባር ንኸውዕሎ ከኣ፥ ንዓይ ዝኾነ ጸገም ክገብረለይ ዝኽእል ኣይነበረን።
በዚ ክእለተይ ዝተላዕለ ከኣ’የ፥ ነቲ ሓላፍነት ክበጽሖ ዝኸኣልኩ፥ እዚ ከኣ ክበጽሖ ይግበኣኒ ካብ ዝነበረ ቅድሚ 10-ዓመት እዩ። በዚ ምኽንያት’ዚዝኣክል’ውን፥ ኣብቲ ቤት-ትምህርቲ ናይ ዝነበሩ ክልተ ተሓጋገዝቲ ዳይረክተራት ተግባር’ውን፥ ኣብ ቀረባ ኮይነ ክዕዘቦ ጽቡቕ ኣጋጣሚ ኮይኑለይ’ዩ። ብዝተረፈ ናይተን ተማሃሮ ኣስማት ብምስጢራዊ-ኮድ ምምዝጋብን፥ ፈተና ምድላውን ካብ ዝቐሰምኩዎም ዋና ተመክሮታት፥ እቶም ዝጥቀሱ እዮም። እዚኣቶም ድማ ኣብ ቤት-ትምህርቲ እቲ ዝዓበየ ወሳኒ ተራ ዝሕዙ እዮም። ከመይሲ ክልቲኦም ጥንቁቕ ዝኾነ ናይ ምስጢር ምሕላው ብቕዓት ዝሓቱ’ውን እዮም።
ዝኾነ ኾይኑ እቲ ኩነታት ከምዚ ኢሉ ከሎ ድማ፥ እቲ ሓደ ዳይረክተር ኣብ 60-ዓመት ዕድሚኡ ጡረታ ወጺኡ። እቲ ካልኣይ ድማ ናብ ሓንቲ ናይ ዓረብ ሃገር ንሥራሕ ከይዱ። በዚ ምኽንያት’ዚ ድማ ነዘን ክልተ ሓላፍነትታት፥ ጠቕሊለ ክሕዘን ጸገም ኣይነበረንን። እዚ ድማ ነቲ ናይቲ ቤት-ትምህርቲ፥ ቀንዲ ወይ ወሳኒ ሓላፍነታት ንኽቈጻጸር መንገዲ ከፊቱለይ እዩ ክብል እኽእል።
ነዘን ዝተባህላ ሓላፍነታት ጠቕሊለ ድሕሪ ምሓዘይ፥ ልክዕ ናይቲ ቤት-ትምህርቲ ንግሥቲ ከም-ዝኾንኩ ኮይኑ’ዩ ተሰሚዑኒ። ስለዚ’ውን ምሉእ ሓላፍነትን፥ ምሉእ ሥልጣንን ነይሩኒ ክብል እኽእል። ካልእሲ ይትረፍ እታ ብሥልጣን ልዕለይ ዝነበረት ዳይረክተር’ውን፥ ብዙሕ ክትቀርበኒ ስለ-ዝኸኣለት፥ እቲ ትገብሮ ኩሉ’ውን ተማኽረኒ ነበረት። ከምዚ ኢለ ድማ ተፈራሒትን ኃይለኛን ኮይነ፥ ኩሉ ክገብር ዝኽእል ከም ፈጣሪ ኮንኩ።
ንትምኒተይ ወሰን ኣይነበሮን። በዚ ድማ እቲ ንድኽም ዝበሉ ተማሃሮ ዝግበር ናይ ትምህርቲ ሓገዝ፥ ነቲ መደብ ባዕለይ ክከታተሎ ብማለት፥ እቲ ሓላፍነት ክወሃበኒ ሕቶ ኣቕረብኩ። ክፍቀደለይ ድማ ክኢሉ። በዚ ምኽንያት’ዚ ከኣ ነቲ በበወርሑ ዝእከብ፥ ካብ 12- 15 ሽሕ ዝበጽሕ ገንዘብ ሓላፊት ኮንኩ። ነዚ ሓላፍነት እዝን ፈተና ንምድላውን ድማ፥ እቲ ዝኽፈለኒ ገንዘብ ነቲ ኣታውየይ፥ ብሠለስተ ዕጽፊ ከም-ዝዛይድ ገበሮ።
ኣብዚ ኩሉ ሥልጣን ንኽበጽሕ ዘሰጋገረኒ ከኣ፥ ስድራ-ቤትና ጸብለል ኢሉ ክርአ ዝኽእል ዓቢይ-ስድራ ስለ-ዝነበረ፥ ኣብ መንግሥታዊ ቦታታት ዝነበሮም ሥልጣን እዩ። ማለት ኃወይ ኣብ ማእከል ምምሕዳርን ናይ ኣመራርሓ ሥርዓትን፥ ቤት-ጽሕፈት ኣከያዲ-ሥራሕ’ዩ ነይሩ። ሓደ ካልእ ኃወይ ድማ፥ ኣብ ማዛጋጃ-ቤት ሓጋዚ-ጸሓፍን፥ ናይቲ ቤት-ትምህርቲ ናይ ወለድን መማህራንን ማኅበር ፕረሲደንት እዩ ነይሩ። ክልተ ኣዋልድ-ደቁ ድማ፥ ኣብቲ ቤት-ትምህርቲ ይመሃራ ነይረን።
ሓደ ካልእ ኃወይ ድማ፥ ናይ ቤተ-መንግሥቲ ፓይለት እዩ። ኃውተይ ብወገና’ውን፥ ናይቲ ኣብ ሄልዮ-ፖሊስ ኣከባቢ ዝርከብ ቤት-ትምህርቲ፥ ናይ ምምሕዳር ሕዝባዊ-ርክብ ኣካያዲት-ሥራሕ’ያ። በዓል ቤታ ድማ፥ ኣብ ማእከላዊ ናይ ሓበሬታ ኣገልግሎት ሓላፊ’ዩ ነይሩ። እዚ ኩሉ’ዚ ምስቲ ናተይ ብቕዓት ተሓዊሱ፥ ምስቲ ኣብቲ ቤት-ትምህርቲ ዝተረኽበ ክፍተት’ውን ተደሚሩ፥ ካብ ሥልጣን ናብ ሥልጣን ዘሰጋግረኒ ኮይኑ ተረኽበ። ግዳስ እዚ ኩሉ’ዚ ብሃብትን ብሥልጣንን ደኣ ዝጠቐመኒ ይምሰል እምበር፥ ውሽጠይ ግን ዕብይትን ተንኮለኛን ግብዝን ከም-ዝኸውን’ዩ ገይሩኒ።
ብካልእ ወገን ድማ ኣነ ንርእሰይ ክርእዮ ከሎኹ፥ ዝተፈለኹ ፍጥረት ኮይኑ’ዩ ዝስመዓኒ ነይሩ። ንእግዚኣብሔር የፍቅሮ’የ በሃሊት ምንባረይ፥ ዝኾነ ፈተና ኣይስዕረንን’ዩ ዝብል እምነት’ዩ ነይሩኒ። እወ ምንም’ኳ ከም ሥጋ ዝለበሰ ሰብ መጠን ድኽመት እንተ-ነበረኒ፥ ብፍጹም ልበይ ግና ን ኣምላኸይ የፍቅሮ’የ በሃሊት’የ ነይረ። ኩሉ ግዜ ንእግዚኣብሔር ምድላየይ ግና ኣየቋረጽኩን። እቲ ሕንፍሽፍሽ ኢሉ ዝተበላሸወ ሕይወተይ ግና፥ ንኸይረኽቦ ዝጋርድ መንደቕ ኮይኑ ዝኽልክለኒ ነይሩ። ነዚ መንደቅ’ዚ ከኣ ከመይ ኣቢለ ክሳገሮ ከም-ዝኽእል፥ ክፈልጥ እኽእል ኣይነበርኩን። ምንም’ኳ ኣበርትዐ ዝጽልን ኣብዚሐ’ውን ቁርዓን ዘንብብን እንተነበርኩ፥ ኣብ ውሽጠይ ግን ሓደ ዝጐደለኒ ነገር ከምዘሎ ይስመዓኒ ነይሩ’ዩ።
ክርስቲያን ድማ ነቲ ኣነ ዘፍቅሮ ኣምላኽ፥ እጸልእዎ’ዮም ኢለ ስለ-ዝሓስብ፥ ኣምሪረ’የ ዝጸልኦም ነይረ። በቲ ኣነ ዘምልኾ ዓይነት ስለ-ምንታይ’ዮም ዘየምልኹ-? ንሳቶም ካብ እግዚኣብሔር ዝኾብለሉ’ዮም ብምባል ድማ፥ ሕሱም ጽልኢ እጸልኦም ነይረ። ንክርስቲያን ካብ ምጽልአይ ዝተላዕለ’ውን፥ ንዓታቶም ንምጉዳእን ጸገም ክገብረሎምን፥ ብዘይ ምቁራጽ እጽዕር ነይረ። ከምዚ ዝገብር ዝነበርኩ ግን፥ ብውሽጠይ ንሰብ ክፍኣት ስለ-ዘሎኒ ዘይኮነ፥ ነቲ ኣነ ዘፍቅሮን ዘምልኾን ኣምላኽ፥ ስለምንታይ ዘየምልኹ ብምባል እየ። እቲ ብዙሕ ዘገርምን ዘተሓሳስብን ኮይኑ ዝረኸብኩዎ ግና፥ እቲ ኣነ ክረኽቦ ዝምነዮን ዝሃርፎን ዝነበርኩ ውሽጣዊ ሰላም፥ እቶም ክርስቲያን ግና ድሮ ረኺቦሞን ናቶም ገይሮሞን እዮም። እዚ ከኣ’ዩ እቲ ንዓይ ዘገርመኒ ዝነበረ፥ መልሲ’ውን ክረኽበሉ ዘይከኣልኩ።
ኣነ ካብቶም ክርስቲያን ዝበለጸ ሃብቲ ዘሎኒ ሰብ’የ። ክቡር ዝዋግኦም ክዳውንቲ’ውን እኽደን። ዝጎድለኒ ነገር’ውን ኣይነበረን። ይኹን እምበር ኣነ ክረኽቦ ዘይከኣልኩ፥ ሓደ ፍሉይ ነገር ግና ንሳቶም ኣለዎም። ማለት ኣብቲ ናይ ክርስትና- ሕይወት፥ ርእሰ-ተኣማንነትን, ትዕግስትን, ተጻዋርነትን, ሰላምን ክንበብ ይከኣል። ይኹን እምበር ስለምንታይ እቲ ዘለዎም ሰላምን ሓጎስን፥ ክዘርገሎም ከም-ዘሐጉሰኒ ሎሚ ክሕስቦ ከለኹ ይገርመኒ’ዩ።
ካብ ዕለታት ሓደ መዓልቲ፥ ሓደ ካህን ናብ ቤት-ጽሕፈተይ መጺኡ። ንሱ ልብሰ-ተክህኖ ለቢሱ ኣብቲ ቤት-ጽሕፈተይ ክርእዮ ከሎኹ፥ ሓደ ዘንቀጥቅጥ ነገር ጸሪጉ ዝወስደኒ ዘሎ ኮይኑ’ዩ ተሰሚዑኒ። ግዳስ ዝገበርኩ ገይረ ተረጋግኤ ንነፍሰይ ከምዚ ክብል ኣእመንኩዋ። “-እዚ ካህን’ዚ ሎሚ ኣብ ኢደይ ወዲቑ ኣሎ-“ ብምባል ብዛዕብኡ ዝኾነ ምግዳስ ከይገበርኩ፥ ሱቕ ኢለ ሥርሐይ ቀጸልኩ። ኣብ ቅድመይ ቀሪቡ ድማ ፊት ንፊተይ ደው በለ። ግዳስ ኣነ ግዱ ንዘይምግባር፥ መዛግብቲ እና-ኣጋላበጥኩ ብሥራሕ ዝተታሓዝኩ መሲለ ክርአ ደለኹ። ንገለ ደቓይቕ ምስ ተጸበየ ድማ፥ ቀስ ኢሉ ወይዘሮ ናህድ ሙትዋሊ ማለት ንስኽን ዲኺን-? ክብል ጠየቐኒ። ኣነ ድማ ቅንዕ ኢለ ጠሚተዮ።
ኣዒንቱ ክርእዮ ከሎኹ ግን ፍርሃት ተሰምዓኒ። ርግእ ዝበለን ትሕትና ዘለዎን ቁጥብ ዝበለን ሰብ’ዩ። ይኹን እምበር ኣነ ግን ብንዕቀት “-እወ ኣነ’የ-“ ኢለ መሊሰሉ። ጓሉ ኣብ ላዕላይ ግብጺ ካብ ዘሎ ቤት-ትምህርቲ፥ ናብ ሄልሜት ኤል ዘይቱን ንምቕያር ዝተጻሕፈ ደብዳቤ ሂቡኒ። ርግእ ኢሉ’ውን ሕቶኡ ክቕበሎ ለሚኑኒ። ኣነ ግና ንዕኡ ብምቁንጻብ፥ ድምጸይ ዓው ኣቢለ”-ካብ ላዕላይ ግብጺ ናብ ሄልሜት ኤል ዘይቱን ብሓደ ግዜ ስለምንታይ-?” ክብል ኣንጋሕጋሕኩሉ። ንሱ ግና ትሕትና ብዘለዎ ኣገባብ “-በጃኽን ልዕሊ ዓቕመይ ብዝኾነ ጸገም’ዩ-“ ብምባል’ዩ መሊሱለይ። ኣብዚ ከባቢ’ዚ ተቐማጢ ምዃነይ ዘረጋግጽ ሰነድ’ውን እንሆ። ኣኅዋታ’ውን ኣብዚ ከባቢ’ዚ ኣብ ዝርከብ ናይ ሕዝቢ ቤት-ትምህርቲ፥ ከምኡ’ውን መለስተኛ 2ይ-ደረጃ ትምህርቲ ቤት ዝተዛወራሉ ምስክር እንሆ-“ ብምባል ኣቕረበለይ።
ነቲ ዝቐረበ ሕቶ ንዘይምቕባል ዘኽእለኒ፥ ገለ ምኽንያት እንተ-ረኸብኩ ብምባል’ውን፥ ነቲ ዝቐረበለይ ወረቓቕቲ እናገናጸልኩ ረተመልከትኩዎ። ግዳስ ዝኾነ ምኽንያት ክኾነኒ ዝኽእል ክረክብ ኣይከኣልኩን። ብድሕሪ’ዚ ቅንዕ ኢለ ጠሚተዮ። ብዘገርም ኩነታት ድማ፥ ጸጥ ዝበለ ሰላማውን፥ ርእሰ-ምትእምማን ዘለዎን ዝተርጋግአ ኮይኑ ረኸብኩዎ። ብዝኾነ “-ኣቕዲመ ንቤት-ትምህርትና ዝኸውን ህያብ የድልየና’ዩ-“ ኢለ ከበሳጭዎ ደለኹ። እሱ ግና “-ካባይ ድዩ ዝድለ ዘሎ-? ኢሉ ተወከሰኒ። ኣነ ድማ “እወ ሓደ ሚእቲ-ፓውንድ ዘውጽእ ኣቑሑት ገዚእካ ከትምጽእ ኣሎካ-“ ኢለዮ። ንሱ ከኣ “-ሕራይ እሰማማዕ’የ-“ ኢሉ መልሲ ሃበ። ብምቕጻል ግን “-በጃኽን እቲ ጉዳይ ሕጂ ፈጽማለይ። ከመይሲ ንላዕላይ ግብጺ ድሕሪ ቁሩብ ሰዓታት ዝነቅል፥ ሓደ ዓርከይ ስለዘሎ፥ ምስኡ ከማልኦ ምእንቲ ክኽእል’የ። እቲ ዝበልክናኒ ከኣ ክፍጽሞ እየ። ብምባል ተመቕሊሉ ለመነኒ።
ርግጽ’ዩ እታ ጓል ብቕዕቲ ስለ-ዝነበረት፥ እቲ ናይ ቅያር ሕቶ ንኸይፍጸም ዝዕንቅፍ ምኽንያት ኣይነበረን። ኣነ ግና እቲ ዘቕረብኩሉ ምኽንያት፥ ኣይቅበሎን ይኸውን ብምባል ከበሳጭዎ’የ ደልየ ዝነበርኩ። ንሱ ግና ነቲ ዘቕረብኩሉ ሓሳብ ተሳማሚዑዎ። ኣነ ግና ሓሳበይ ዘይከውን ምዃኑ ምስ-ረኣኹ፥ ድምጸይ ዓው ኣቢለ ከም ሓውሲ መግናሕቲ “-መጀመርታ ዝተበሃልካዮ ክትፍጽም ኣሎካ-“ ኢለዮ። ንሱ ግን ተረጋጊኡ “-እመናኒ-“ ክብል ተማሕጸነኒ። ብድሕር’ዚ ነቲ ልዙብ ዝኾነ ትሕትና’ቲ ክቃወሞ ኣይከኣልኩን። ስለዚ’ውን ኣብቲ ወረቐት ክታመይ ኣንቢረ፥ ማኅተም’ውን ሓቲመ ክውድኣሉ ተገዲደ።
ቅድሚኡ ከምዚ ገይረ ኣይፈልጥን እየ። ከምኡ ንኽገብር ዝደፍኣኒ ሓደ ኃይሊ ከይሃለወ ግን ኣይተርፍን። ብውሽጠይ “-እቲ ዝበልኩኻ ሓገዝ ኣየድልን’ዩ። እዚ ኣገባብ’ዚ እውን ገርናዮ ኣይንፈልጥን። በቲ ዝገበርኩኻ ኩሉ’ውን ይቕሬታ ግበረለይ-“ ክብሎ ሓሲበ ነይረ። ግዳስ ዝኾነ ነገር ክብል ትብዓት ኣይረኸብኩን። ድሕሪ ምኻዱ ድሕሪ ሓደ ሰዓት ኣቢሉ ይኸውን፥ ናይ 100 ፓውንድ ቼክ ሒዙለይ ምስመጸ፥ ኣዚየ’የ ተደኒቐ ። ናይ መምሃሪ ጠረጴዛ ንምምጻእ ከድልየኒ ከሎ ድማ፥ ሓደ ሰብ ጥራይ’ዩ ምልኣኽ ዘድልየክን ኢሉኒ። ኣብዚ እዋን’ዚ ስለምንታይ ምዃኑ ኣይፈልጥን። ኣብ ሕይወተይ ንመጀመርታ ግዜ፥ በደል ከም-ዝፈጸምኩ ኮይኑ፥ ኣብ ውሽጠይ ተሰሚዑኒ።
እቲ ካህን ብኢዱ ሰላም ድሕሪ ምባሉ ኣመስጊኑኒ ከደ። ኣብ ውሽጠይ ዝተፈጥረ ጋሻ ነገር ግን ክፈልጥ ዝኸኣለ ኣይመስለንን። ብዝኾነ ሰውነተይ ክረጋጋእ ስለ-ዘይከኣለ፥ ኣብ ውሽጠይ ብቐጻሊ ሓደ ሕቶ ይህውጸኒ ነበረ። “-ንምዃኑ ኣብ ውሽጢ’ዚ ካህን እንታይ’ዩ ዘሎ-? ከመይሲ እዚ ኩሉ ከስተናዕቖን ከመናጭቖን ከሎኹ፥ ብኸመይ’ዩ ብትዕግስቲ ክቕበሎን ክጻወሮን ዝኸኣለ-? ብኸመይከ ብትሕትና ክምልሰለይ ክኢሉ-? ብርግጽ እዚ ሰብ’ዚ ኣነ ዝሰኣንኩዎ ነገር፥ ንሱ ክረኽቦ ክኢሉ ኣሎ ማለት’ዩ። ከመይሲ ኣነ ነዚ ዘይናወጽ ውሽጣዊ ሰላም’የ ዝደሊ ነይረ።
ነዚ ኩነታት’ዚ ንኽርስዕ’ውን ብዙሕ ፈቲነ ነይረ እየ። እንተኾነ ብዘይ ሓሰብኩዎን ብዘይ ተጸበኹዎን ሰዓት፥ እቲ ነቲ ካህን ዝገበርኩዎ ኩሉ ኣብ ሓሳባተይ ኣናመጸ፥ ኣጨንቕ የብለኒ ምንባሩ እዝክር። እተን ፍቕርን ለውሃትን ዘንጸባርቓ ኣዒንቲ’ቲ ካህን፥ ኣብ ኣዒንቲ ሕልናይ ይመላለሳኒ ነበራ። ድሕሪ ብዙሕ ቃልሲ ግና እናረሳዕኩወን ስለ-ዝኸድኩ፥ ኣብቲ ቅድም ዝነበርኩዎ መንነት ተመሊሰ እርከብ ኣለኹ። እዚ ድማ ሓደ ዓቢይ ዕዳ ጾር፥ ካብ ዝባነይ ዝወርደለይ ኮይኑ ተሰምዓኒ። እቲ ከምኡ ምዃነይ ንሠናየይ ድዩ ነይሩ ወይስ ኣይኮነን፥ ክፈልጥ ኢለ ሓሲበሉ’ውን ኣይፈልጥን። ነቲ ምስቲ ካህን ዘጋጠመኒ ጉዳይ ምርስዐይ ግን ኣይጸላእኩዎን። ከመይሲ ካብ ሓደ ብቐጻሊ ዘጨንቐኒ ዝነበረ ጉዳይ፥ ዝተገላገልኩ ኮይኑ’ዩ ተሰሚዑኒ። እቲ ከምኡ ምሕሳበይ ልክዕ ድዩ ነይሩ ወይስ ኣይኮነን-? ርግእ ኢለ ክሓስበሉ’ውን ኣይደለኹን።
ከም ኣቈጻጽራ ዘመን ኤውሮጳውያን፥ ኣብ 1986/87 ናይ ትምህርቲ-ዘመን። እቲ ናይ ትምህርቲ ምምሕዳር ቤት-ጽሕፈት፥ ሓንቲ ክርስቲያን ዝኾነት ዳይረክተር ንቤት-ትምህርትና ምምዳቡ ተሰምዐ። እዚ ዜና’ዚ ሓቂ ምዃኑ ምስ-ተረጋገጸ፥ ኣነ ብጣዕሚ ሰንበድኩ። ከመይ ኢላ’ያ ንዓይ ሓንቲ ክርስቲያን ሓለቓ ክትህልወኒ ትኽእል-? ብጭራሽ ክቕበሎ ዘይክእል’ዩ ብምባል’ውን ብሕልናይ ነጸግኩዎ። ስለዚ’ውን ገና እግራ ከይኣተወ ከሎ፥ ብኸመይ ከባርራ ከም-ዘሎኒ ናይ ተንኮል ገመድ ክፍሕስ ጀመርኩ። ነዚ ተንኮል’ዚ ንምትግባር ከኣ፥ ዘሎኒ ዓቕሚ ጸንቂቐ ካብ ጫፍ ንጫፍ ንኹሉ በጻሕኩዎ። ብሰላም ተረጋጊኣ ክትሠርሕ ከም-ዘይትክእል ንምግባር ዘውጻእዎ መደብ ከኣ፥ ኣብ ኩሉ ክዝርግሖ ከኣልኩ። ካብ ኩሉ ከም-እትንጸል ንምግባር’ውን ብምሉእ ዓቕመይን ክእለተይን ተንቀሳቐስኩ። ተቐባልነት ከም-ዘይትረክብን፥ ዋጋ ዘይብላ ኮይና ከም-እትተርፍን ከኣ ብዙሕ ሠራሕኩላ። ኣብቲ ቤት-ትምህርቲ እግራ ከተዕርፈላ እትኽእል ባይታ፥ ክትረክብ ክሳብ ዘይትኽእል ከኣ ኣጽብብ ኣበልኩላ። ኣብ ቤት-ትምህርትናስ ድማ ሓንቲ-ክርስቲያን-!! እዚ ፈጺሙ ዘይከውን’ዩ በልኩ። እንኳን ክግበር ክሕሰብ’ውን ዝግብኦ ኣይነበረን፥ ብምባል ድማ ንምስልምና ዘሎኒ ኣኽብሮት ክገልጽ ዘኽእለኒ ኣጋጣሚ ረኸብኩ። በዚ ድማ እቲ ዘውጻእኩዎ መደብ ክዕወት ከም-ዝኽእል፥ ርግጸኛ ክኸውን ከኣልኩ።
ከምቲ ዝተባህለ ድማ እታ ዝተባህለት ክርስቲያን ዳይረክተር፥ ክትመጽእ ከኣለት። ሰላም ረኺባ ክትሠርሕ ዘኽእላ ባይታ ግን ኣይረኸበትን። ንዕኣ ሰላም ንምኽላእ ድማ ኣነ ዋና ሥርሐይ ገይረ ተተሓሓዝኩዎ። እቲ ኩነታት ኣብ ከምዚ ዝኣመሰለ፥ ዘይተረጋግ ህሞት ይርከብ ኣብ ዝነበረሉ ግዜ ድማ፥ ኣብ መጨረሻ ሓደ ወርቃዊ ኣጋጣሚ ተፈጥረለይ። ማለት ኣብ ሳይንስ-ዲፓርትመንት ናይ 10-ይ ክፍሊ ተማሃሮ፥ ዳርጋ ዝበዝሑ ክርስቲያን’ዮም ነይሮም። ብዝተዋህቦም ፕሮጀክት መሠረት ድማ፥ ሓደ ናይ መጽሓፍ-ቅዱስ ጥቕስታት ዘለዎ መጽሔት ከዳልዉ ክኢሎም። እዚ ኩነታት’ዚ ናባይ መጺኡ ዝጠቈመኒ፥ ሐደ ኣስላማይ መምህር እዩ። እዚ ምስ ሰማዕኩ ክልተ ግዜ ክሓስብ ዘግብረኒ ምኽንያት ኣይነበረን። ስለዚ’ውን ብቐጥታ ናብዚ ዝተባህለ ክፍሊ ብምምራሕ፥ ነቲ ዝተባህለ በቶም ክርስቲያን ተማሃሮ ዝተዳለወ መጽሔት፥ ቀዳዲደ ደርበኹዎ። ነቲ ዝፈጸምኩዎ ተግባር ድማ ብሕልናይ ዓገብኩሉ። ተሓጉሰ’ውን ፍንጭሕ በልኩ።
እቲ ክጽበዮ ዝጸናሕኩ’የ ሕጂ ረኺበ። ሽዕኡ ከይወዓልኩ ከይሓደርኩ ኣከታቲለ ድማ፥ ናብ ወረዳ ምሥራቕ-ካይሮ፥ ናይ ኣብያተ-ትምህርቲ ተቘጻጻሪ ቤት-ጽሕፈት፥ “-ከቢድ-ምሥጢር-“ ዝብል ማኅተም ዝዓረፎ ደብዳቤ ጸሓፍኩ። ኣብቲ ደብዳቤ ድማ እቶም ተማሃሮ ነዚ ከቢድ ዝኾነ ገበን’ዚ ክፍጽሙ ዝደፈፈኣቶም፥ እታ ሓዳስ ዳይረክተር እያ ብምባል፥ ናይቲ ገበን ተሓታቲት ገይረ ኣቕረብኩዋ። ብተወሳኺ’ውን ናይዛ ዳይረክተር ዕላማ፥ ኣብቲ ቤት-ትምህርቲ ናይ ሃይማኖት ምስሕሓብ ክትፈጥር ናይ ምድላይ ተንኮል ከምዘለዋ ከረድእ ከኣልኩ። እቲ ኩነታት ተጻርዩ ህጹጽ ስጉምቲ ክውሰድ ብምባል’ውን ኣተሓሳሰብኩ። ብቕልጡፍ ክውሰን ካብ ዝነበረኒ ተርባጽ’ውን፥ እቲ ደብዳቤ ብሰብ’የ ሊኢኸዮ።
ንጽባሒቱ ናይቲ ጉዳይ ውጽኢት ክፈልጥ ተሃንጥየ ስለ-ዝነበርኩ፥ ገና ብንግሆኡ ከሎ’የ ኣብ ሥርሐይ ዝተረኽብኩ። ከም-ዝተረዳእኩዎ ድማ እቲ ናይ ኣብያተ-ትምህርቲ ተቘጻጻሪ በዓል-ሥልጣን፥ ነቲ ኩነታት ኣጻርያ ሪፖርት እትገብር፥ሓንቲ ተራር ኣስላመይቲ ምልኣኹ ተፈልጠ። እታ ነቲ ኩነታት ከተጻሪ ተላኢኻ ዝመጸት፥ ሒጃብ ወይ መሸፈኒ ካብ ገጻ ኣልጊሳ ዘይትፈልጥን፥ ንክርስቲያን’ውን ቅንጣብ ትኣክል ድንጋጽ ወይ ርሕራሔ ዘይብላ ምዃናን እፈልጣ’የ። ብዝኾነ ንሳ እታ መርማሪት፥ ኣብቲ ዝተባህለ ጉዳይ ኢድ ኣለዎም ኣብ ዝተባህሉ፥ ኣብ ኣርባዕተ ተማሃሮ ብምትኳር’ያ መርመርኣ ዝጀመረት። ኩላቶም ድማ ካብቲ መርመራ ወዲኦም ክወጹ ከለዉ፥ ክበኽዩ ይርኣዩ ነበሩ። ንነፍስ-ወከፎም ድማ ሓሓደ ሰዓት ዝወሰደ መርመራ ተኻይዱሎም እዩ። እቲ ውጽኢቱ ገና ዘይተፈልጠ’ኳ እንተነበረ፥ እቲ መደበይ ግና ሠሪሑ’ዩ።
ይቕጽል
ካብ ውሽጢ ኤርትራ ዝተረኽበ ንቤተ ክርስቲያን ተዋህዶ ንምቁጽጻር ብመንግስቲ ኤርትራ ክካየድ ዝጸንሐን ዘሎን ሽርሒ ዘቃልዕ ቪድዮ
ድኳን መጻሕፍቲ/Book Store
ራድዮ ቃለ ኣዋዲ