ታሪኽ ኦርቶዶክሳዊት ቤተ ክርስቲያን ተዋህዶ እንተ ኣንበብና ኩሎም ኣቦታትና መንፈሳዊ ሓላፍነት ምእንቲ ከይስከሙ ካብ ሽመትን ሥልጣንን ይሃድሙን ይእሰሩን ከም ዝነበሩ ተጻሒፉ ንረኽቦ። እዚ ካብ ‘’እቲ ካባኻትኩም ጎይታ ክኸውን ዝደሊ ኣገልጋሊኹም ይኹን’’ ዝብል ቃል ኢየሱስ ክርስቶስ ዝተወርሰ መገዲ ትሕትናን ቅድስናን እዩ። ኣብዚ ዘሎናዮ እዋን ግና መገዲ ትሕትና ተሪፉስ ንሓቂ ብሓሶት ንሕጊ ብዓመጽ ንፍቕሪ ብጽልኢ ክትክኡ ዝጓየዩ ብህርፋን ስልጣንን ስስዐ ገንዘብን ዝታለሉ ሰባት ስለ ዝበዝሑ ጥልመትን ዕንወትን ኣብ ኵሉ ይስማዕ ኣሎ። ብድምጺ ንምስማዕ አብዚ ጠውቕ

እቲ ካብ 2005 ዓም ፈረንጂ ጀሚሩ፡ ብስም ጳጳሳት ኤርትራ ተጻሒፉ ተባሂሉ ዝወጸ ውሳኔታት፡ ነቲ ብ325 ኣብ ጉባኤ  ኒቅያ ብኣቦታትና ዝቖመ ሕጊ ስለዝግሃሰ፡ ካብ ኩለን ኦርየንታል ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ኣብያተ ክርስትያናት ተነጺሎም፡ ብህዝቦም ከኣ እንትርፎ ሕስራን ዝረኸብዎ ረብሓ የሎን። ተገኒዞም ዝተቐበልዎ ማዕርግ ክሳብ ናይ ህይወት መስዋእትነት ኪኸፍልሉ ይግባእ ኔሩ። እንተስ ብፍርሒ ወይስ ብምትላል ነቲ ክብረቶም ዝኾነ ሕጊ ስለዝግሃሱ፡ ነቶም ብድምጺ መላእ ቤተክርስትያን ዝተመርጹ ኣብኦም ኣሕሊፎም ስለዝሃቡ፡ ህዝቢ ከኣ ካብ መዓልቲ ንመዓልቲ ንገበኖም እንዳቃልዐ፡ "ንስኻትኩም ነታ ንኣስታት 2000 ዓመት ኣብ መሰረት ሃዋርያት ጸኒዓ ዝነበረት ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ኣይትውክልዋን እኹም" ኢሉ ይሙግቶም ኣሎ። ካብዚ ዝኸፍእ ውርደት የሎን። “ሓቂ ብርእሳ እንተቐበርካያ፡ ብእግራ ትወጽእ” ከምዝብሃል፡ ታሪኽን ግብረ-መልስን ፓትርያርክ እንጦንዮስ ግን ናብ ኩሉ ዓለም ተዘርጊሑ ዚፈልጦምን ዘይፈልጦምን ስሌኦምን ስለ ሓቅን ይምስክር ኣሎ። ንግዜኡ ብስጋ እኳ እንተሓሰሞም፡ ብሓቂ ካብተን ሰላማውያን ዓመተ-ሲመቶም ኣብዘን ናይ ፈተና ዓመታት ዚረኸብዎ ስምን ክብርን ይዓቢ። ኣካሎም እኳ ኣብ ሓደ ገዛ ኪዕጾ እንተተገደደ፡ መንፈሶም ግን ዳርጋ ንብምሉኡ ኣማኒ ኦርቶዶክስን ደላይ ሓቂ ህዝቢ ዓለምን ይመርሕ ኣሎ።  

እቲ ጉዳይ ከሰስትን ፈረድትን ባዕላቶም፡ ዝኸሰስሉን ፍርዲ ዝሃብሉን እዋን ኩሉ ኣብ ውሽጢ ሓደ መዓልቲ ዝተፈጸመ ነገር ኣብ ርእሲ ምዃኑ እንካንዶ ስርዓት ቤተክርስትያንሲ፡ ኣብ ዓለማዊ ስርዓተ-ፍርዲ (ቤት ፍርዲ) ዝርከብ መባእታዊ መሰል ናይ ሓደ ዝተኸሰ ሰብ እኳ ኣየማልእን እዩ። ይኹን እምበር ኩሎም ምእመናን መሰረታዊ ጠንቂ ናይዚ ከቢድ ዕንወት ተዋህዶ ቤተ ክርስቲያንን ምጥፋእ ብሉጻት መራሕታን ኣነጺርና ክንፈልጥ ኣገዳሲ ብምዃኑ ካብዚ ቀጺልና እተን ንፓትርያርክ ኣቡነ እንጦንዮስ ዝቐረባሎም ሽዱሽተ (6) ክስታት በብሓደ ዘርዚርና ክንገልጸን ከሎና ሓጎስ ይስምዓና። ምኽንያቱ ሓሶት ብዙሕ ጊዜ እንተ ተደጋገመ ሓቂ ይመስል ከም ዝበሃል ገለ ነቲ ኩነታት ኣነጺሮም ዘይፈልጡ ሰባት ምእንቲ ከይታለሉ ‘’ንዅሉ መርምርዎ ነቲ ሠናይ ሰዓብዎ’’ ዝብል ጥቕሲ መሠረት ጌርና መብርሂታትና ብዝርዝር ነቕርብ።